Hiển thị các bài đăng có nhãn Tin môi trường. Hiển thị tất cả bài đăng
Nhựa Châu Á đang làm nghẹt thở các đại dương trên Thế Giới
Hơn 80% ô nhiễm nhựa biển đến từ châu Á
BANGKOK - Tháng sáu vừa qua tại miền nam Thái Lan, người dân đã phát hiện xác của một con cá voi vây ngắn ở Songkhala. Họ đã chứng kiến cảnh tượng lấp đầy trong lỗ phun của cá voi là 85 túi nhựa mà nó đã nhầm lẫn với thức ăn.
Một video của thợ lặn người Anh Rich Horner bơi qua những bãi cỏ dày đặc của chất thải nhựa ngoài khơi đảo Bali của Indonesia đã lan truyền vào tháng Ba. Người xem đã thực sự thấy khủng khiếp khi thấy cảnh một con cá đuối và một số loài cá bị bao bọc bởi các túi nhựa và bao bì dưới biển.
Và gần Mumbai, một con cá voi chết đã trôi dạt vào bờ biển Ả Rập, nó cũng bị giết bởi ăn nhựa giống như trường hợp được phát hiện ở Thái Lan. Marine Drive nổi tiếng là thành phố bị tàn phá bởi hàng tấn rác thải sau khi thủy triều dâng cao; người dân địa phương ở đây thường phải tự mình dọn dẹp rác.
Những sự cố đáng ngại này cuối cùng đã làm nảy sinh nhận thức về thảm họa môi trường do chất thải nhựa gây ra. Tại Anh, Chile và Trung Quốc họ đã có những bước chống lại việc sử dụng túi nhựa, trong khi các công ty như Starbucks phải đối mặt với áp lực gia tăng việc cấm ống hút bằng nhựa.
Không nơi nào mà cần hành động lớn hơn ở châu Á - nguồn gốc của hơn 80% lượng nhựa kết thúc trong đại dương của thế giới. Nhưng ở hầu hết các khu vực, những nỗ lực để giải quyết ô nhiễm là không đầy đủ hoặc không tồn tại.
Nghiên cứu cho thấy khoảng 8 triệu - 13 triệu tấn nhựa được đưa vào môi trường biển toàn cầu mỗi năm. Một báo cáo gần đây của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, "Nhựa sử dụng một lần: Lộ trình cho tính bền vững", ước tính thiệt hại cho hệ sinh thái biển toàn cầu ở mức 13 tỷ USD mỗi năm.
Đông Nam Á đã chứng kiến một số nước có tỷ lệ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất thế giới, và sản xuất của nhựa đã bùng nổ cho phù hợp. Nhưng tiêu thụ đã vượt qua quản lý chất thải.
Ngành khách sạn đã lan rộng đến những bãi biển hẻo lánh nhất của khu vực - khu vực mà ít có khả năng để đối phó với rác thải du lịch. Du khách sử dụng đồ nhựa từ đựng xà phòng, dầu gội và kem dưỡng da, bàn chải đánh răng và mũ tắm. Có những chai nước bằng nhựa trong mỗi phòng và ống hút trong mọi đồ uống.
Rác được thu thập bởi chính quyền địa phương có ít kiến thức về cách tái chế đúng cách. Chất thải thường đi vào các bãi rác và bãi rác của thành phố không được bảo vệ khỏi mưa lớn, lở đất và lũ lụt. Một phần sau đó được đổ ra biển từ sông.
Một trường hợp điển hình là bãi biển Ngapali ở Myanmar đã gặp khó khăn vềmôi trường biển. Phát triển phần lớn không được kiểm soát, vì vậy rác thải được chất đống dọc theo một con sông. Trong gió mùa, các túi nhựa được cuốn ra biển, sau đó được đổ trở lại trên bờ biển. "Tôi sợ Ngapali có thể bị phá hủy bởi những vấn đề môi trường," Ohnmar Khin, người điều hành Sandoway Resort hạng sang tại đó đã nói với Nikkei.
Thói quen tiêu dùng và sử dụng bao bì làm cho vấn đề tồi tệ hơn. Trong một ngày, người Singapore trung bình sử dụng 13 túi nilon trong khi toàn thành phốsử dụng 2,2 triệu rác thải nhựa. Người Thái sử dụng 8 túi nilon mỗi ngày, mà con sốlên đến hơn 500 triệu rác thải nhựa mỗi tuần ở Bangkok.
Indonesia báo cáo sử dụng 10 tỷ túi nhựa hàng năm, mặc dù điều này có thể là một ước tính rất dè dặt. Nỗ lực chính thức để giải quyết vấn đề đã thất bại. Một thử nghiệm ba tháng vào năm 2016 mà giới thiệu một khoản phí cho túi nhựa tại một số thành phố lớn giảm sử dụng của họ bằng 55%, nhưng khách hàng khiếu nại chống lại phí 200 rupiah (1,4 cent) cản trở một phần mở rộng.
Người Mỹ và Châu Âu sử dụng nhiều nhựa hơn bình quân đầu người so với người châu Á nhưng các hoạt động tái chế và xử lý chất thải hiệu quả hơn. Và trong khi mặt tối của nhựa đã trở nên hiển nhiên, nhiều ứng dụng của nó vẫn cần thiết cho sức khỏe, vệ sinh và tiện lợi.
Shunichi Honda, một cán bộ chương trình của UNEP tại Nhật Bản, tin rằng cần phải nỗ lực để kích thích năng lực xử lý cục bộ của tất cả các chất thải nếu các mục tiêu của một hiệp ước của Liên Hợp Quốc năm 1989, Công ước Basel về kiểm soát các chuyển động xuyên biên giới và chất thải phải đạt được.
"Một số quốc gia ở châu Á không có phương tiện thích hợp để xử lý chất thải điện tử", Honda nói với Nikkei. "Chúng tôi thực sự phải suy nghĩ về các ưu đãi kinh tế, và cách một quốc gia có thể đối phó với chất thải điện tử."
Lim lưu ý rằng ASEAN không có chiến dịch chính thức hoặc cơ chế khu vực nào để buộc 10 quốc gia thành viên ASEAN phải giải quyết vấn đề này. "Ô nhiễm không thể được giải quyết ở cấp quốc gia một mình, khi các mảnh vỡ biển di chuyển qua các ranh giới chính trị", Lim nói.
Cô hy vọng các quan chức môi trường cao cấp họp tại Singapore vào cuối năm nay sẽ "chính thức hóa việc áp dụng bảo vệ đa dạng sinh học ven biển và biển như một ưu tiên cho trung tâm."
Nhưng hiện tại, phản ứng tập thể đối với vấn đề về nhựa ở Đông Nam Á là không rõ ràng, không đầy đủ và thiếu sự phối hợp.
Brunei có kế hoạch cấm túi nhựa hoàn toàn vào năm 2019, và một số nhà cung cấp ở Philippines đã gắn một chiến dịch "mang túi riêng của bạn". Malaysia đã chống lại các thùng chứa polystyrene và đẩy mạnh tái chế rác thải sinh hoạt, nhưng các hộ gia đình tiếp tục sử dụng túi nhựa mua sắm và cho rác đi vào các bãi rác trong trường hợp không có lò đốt.
Thái Lan có một số chương trình nhận thức về nhựa, tuy nhiên nhiều trạm bán nhiên liệu vẫn tiếp tục các chiêu thức kinh doanh bằng cách tặng các chai nước từ nhựa đóng chai dùng 1 lần miễn phí cho lái xe.
Các trang trại sò ốc Sriracha, thị trấn ven biển Thái Lan đã cho thế giới nước sốt ớt tương tự của nó, đang tràn ngập với nhựa. Trong đất liền, chó và khỉ lục lọi trong đống rác bị lật đổ, nhựa phân tán theo gió thổi khắp nơi.
Người ta ước tính rằng Thái Lan thất bại trong việc quản lý hơn một phần ba số 27 triệu tấn chất thải nó tạo ra mỗi năm. Phần lớn điều này kết thúc trong các con sông và kênh rạch đổ ra biển, đặc biệt là trong mùa mưa - lên tới 60.000 tấn mỗi năm, Cục Tài nguyên Biển và Bờ biển ước tính.
Hòn đảo nghỉ dưỡng "hoang sơ" của Koh Taohas là một ngọn núi rác 45.000 tấn. Maya Bay Phuket, nơi bộ phim Leonardo DiCaprio "The Beach" được quay, đã bị đóng cửa trong bốn tháng để phục hồi từ thái quá du lịch và ô nhiễm. Koh Larn ngoài Pattaya nhận 10.000 lượt khách mỗi ngày và tích lũy được 50.000 tấn rác.
Các nước khác đã có bài học trong cách tiếp cận của họ về các túi nhựa. Maharashtra, chiếm khoảng 15% tổng sản phẩm quốc nội của Ấn Độ, là tiểu bang thứ 20 của Ấn Độ giới thiệu một số hình thức cấm túi nhựa. Vào ngày 23 tháng 6, nó áp đặt lệnh cấm trên bao nylon, chai, chén dùng một lần, đĩa, dao kéo, bao bì và hộp đựng polystyrene.
Với các công ty như Coca-Cola và Amazon, chính quyền tiểu bang đã dành một tuần sau đó cho các chai nước uống hơn 200 mL, bao bì y tế, vật liệu gói dày hơn 50 micromet và túi rác. Hầu hết các cửa hàng ở Mumbai, thủ phủ của tiểu bang, cho đến nay đều tuân theo lệnh cấm, và cung cấp túi giấy hoặc túi giấy tại quầy tính tiền.
Lò đốt rác thải từ năng lượng có ưu điểm là tụ tập chất thải cồng kềnh và giảm chất thải thành tro bằng cách sử dụng năng lượng tự tạo ra; năng lượng dư thừa được tạo ra bởi tua-bin hơi nước sau đó có thể được bán cho lưới điện quốc gia. Khi bãi rác trở nên đầy hơn, nhiều lò đốt có khả năng xuất hiện trong khu vực.
Thái Lan vận hành lò đốt ở Phuket, Songkhla và Phitsanulok, chứ không phải Bangkok. Năm ngoái, cả nước đã tạo ra 171 megawatts từ chất thải, tương đương 1,7% trong tổng số 10.013 MW. Mục tiêu khiêm tốn cho năm 2036 là 550 MW, hay 2,8%, theo Cục Phát triển Năng lượng thay thế và hiệu quả.
Tác giả: Dominic Faulder
Trẻ em thu thập chai nhựa từ sông Buriganga Dhaka.(Getty Images)
BANGKOK - Tháng sáu vừa qua tại miền nam Thái Lan, người dân đã phát hiện xác của một con cá voi vây ngắn ở Songkhala. Họ đã chứng kiến cảnh tượng lấp đầy trong lỗ phun của cá voi là 85 túi nhựa mà nó đã nhầm lẫn với thức ăn.
Một video của thợ lặn người Anh Rich Horner bơi qua những bãi cỏ dày đặc của chất thải nhựa ngoài khơi đảo Bali của Indonesia đã lan truyền vào tháng Ba. Người xem đã thực sự thấy khủng khiếp khi thấy cảnh một con cá đuối và một số loài cá bị bao bọc bởi các túi nhựa và bao bì dưới biển.
Và gần Mumbai, một con cá voi chết đã trôi dạt vào bờ biển Ả Rập, nó cũng bị giết bởi ăn nhựa giống như trường hợp được phát hiện ở Thái Lan. Marine Drive nổi tiếng là thành phố bị tàn phá bởi hàng tấn rác thải sau khi thủy triều dâng cao; người dân địa phương ở đây thường phải tự mình dọn dẹp rác.
Những sự cố đáng ngại này cuối cùng đã làm nảy sinh nhận thức về thảm họa môi trường do chất thải nhựa gây ra. Tại Anh, Chile và Trung Quốc họ đã có những bước chống lại việc sử dụng túi nhựa, trong khi các công ty như Starbucks phải đối mặt với áp lực gia tăng việc cấm ống hút bằng nhựa.
Không nơi nào mà cần hành động lớn hơn ở châu Á - nguồn gốc của hơn 80% lượng nhựa kết thúc trong đại dương của thế giới. Nhưng ở hầu hết các khu vực, những nỗ lực để giải quyết ô nhiễm là không đầy đủ hoặc không tồn tại.
Nhựa và các chất thải khác làm tắc nghẽn một con sông ở Campuchia.(Ảnh: Akira Kodaka)
Tiến sĩ Theresa Mundita S. Lim - giám đốc điều hành tại Trung tâm đa dạng sinh học ASEAN trong tháng tư bà đã thừa nhận rằng nhóm của bà đã thúc đẩy thành hành động năm nay chỉ sau khi quy mô của vấn đề tại khu vực đã được nhấn mạnh bởi Ocean Conservancy ở Washington.
"Những nỗ lực của chúng tôi để bảo vệ đa dạng sinh học biển bắt đầu trở nên chủ động hơn trong năm nay sau khi một số [Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á] quốc gia thành viên được xác định là chất gây ô nhiễm biển hàng đầu," cô nói với Nikkei Asian Review
Trong báo cáo năm 2017, Ocean Conservancy phát hiện ra rằng "Indonesia, Trung Quốc, Philippines, Thái Lan và Việt Nam đổ nhựa nhiều hơn vào các đại dương hơn so với phần còn lại của thế giới cộng lại."
Số liệu thống kê báo động không khó để nhìn thấy. Một báo cáo tương tự của tạp chí Science năm 2015 đã liệt kê những nước này, cùng với Sri Lanka và Malaysia, là một trong những nước gây ô nhiễm nặng nhất thế giới. Liên minh quốc tế về bảo tồn thiên nhiên, hay IUCN, nhận thấy rằng "hơn một phần tư lượng chất thải nhựa biển trên thế giới có thể đổ vào từ 10 con sông, tám trong số đó ở châu Á".
Tiến sĩ Theresa Mundita S. Lim - giám đốc điều hành tại Trung tâm đa dạng sinh học ASEAN trong tháng tư bà đã thừa nhận rằng nhóm của bà đã thúc đẩy thành hành động năm nay chỉ sau khi quy mô của vấn đề tại khu vực đã được nhấn mạnh bởi Ocean Conservancy ở Washington.
"Những nỗ lực của chúng tôi để bảo vệ đa dạng sinh học biển bắt đầu trở nên chủ động hơn trong năm nay sau khi một số [Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á] quốc gia thành viên được xác định là chất gây ô nhiễm biển hàng đầu," cô nói với Nikkei Asian Review
Trong báo cáo năm 2017, Ocean Conservancy phát hiện ra rằng "Indonesia, Trung Quốc, Philippines, Thái Lan và Việt Nam đổ nhựa nhiều hơn vào các đại dương hơn so với phần còn lại của thế giới cộng lại."
Số liệu thống kê báo động không khó để nhìn thấy. Một báo cáo tương tự của tạp chí Science năm 2015 đã liệt kê những nước này, cùng với Sri Lanka và Malaysia, là một trong những nước gây ô nhiễm nặng nhất thế giới. Liên minh quốc tế về bảo tồn thiên nhiên, hay IUCN, nhận thấy rằng "hơn một phần tư lượng chất thải nhựa biển trên thế giới có thể đổ vào từ 10 con sông, tám trong số đó ở châu Á".
Nghiên cứu cho thấy khoảng 8 triệu - 13 triệu tấn nhựa được đưa vào môi trường biển toàn cầu mỗi năm. Một báo cáo gần đây của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, "Nhựa sử dụng một lần: Lộ trình cho tính bền vững", ước tính thiệt hại cho hệ sinh thái biển toàn cầu ở mức 13 tỷ USD mỗi năm.
Đông Nam Á đã chứng kiến một số nước có tỷ lệ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất thế giới, và sản xuất của nhựa đã bùng nổ cho phù hợp. Nhưng tiêu thụ đã vượt qua quản lý chất thải.
Ngành khách sạn đã lan rộng đến những bãi biển hẻo lánh nhất của khu vực - khu vực mà ít có khả năng để đối phó với rác thải du lịch. Du khách sử dụng đồ nhựa từ đựng xà phòng, dầu gội và kem dưỡng da, bàn chải đánh răng và mũ tắm. Có những chai nước bằng nhựa trong mỗi phòng và ống hút trong mọi đồ uống.
Rác được thu thập bởi chính quyền địa phương có ít kiến thức về cách tái chế đúng cách. Chất thải thường đi vào các bãi rác và bãi rác của thành phố không được bảo vệ khỏi mưa lớn, lở đất và lũ lụt. Một phần sau đó được đổ ra biển từ sông.
Một trường hợp điển hình là bãi biển Ngapali ở Myanmar đã gặp khó khăn vềmôi trường biển. Phát triển phần lớn không được kiểm soát, vì vậy rác thải được chất đống dọc theo một con sông. Trong gió mùa, các túi nhựa được cuốn ra biển, sau đó được đổ trở lại trên bờ biển. "Tôi sợ Ngapali có thể bị phá hủy bởi những vấn đề môi trường," Ohnmar Khin, người điều hành Sandoway Resort hạng sang tại đó đã nói với Nikkei.
Thói quen tiêu dùng và sử dụng bao bì làm cho vấn đề tồi tệ hơn. Trong một ngày, người Singapore trung bình sử dụng 13 túi nilon trong khi toàn thành phốsử dụng 2,2 triệu rác thải nhựa. Người Thái sử dụng 8 túi nilon mỗi ngày, mà con sốlên đến hơn 500 triệu rác thải nhựa mỗi tuần ở Bangkok.
Indonesia báo cáo sử dụng 10 tỷ túi nhựa hàng năm, mặc dù điều này có thể là một ước tính rất dè dặt. Nỗ lực chính thức để giải quyết vấn đề đã thất bại. Một thử nghiệm ba tháng vào năm 2016 mà giới thiệu một khoản phí cho túi nhựa tại một số thành phố lớn giảm sử dụng của họ bằng 55%, nhưng khách hàng khiếu nại chống lại phí 200 rupiah (1,4 cent) cản trở một phần mở rộng.
Người Mỹ và Châu Âu sử dụng nhiều nhựa hơn bình quân đầu người so với người châu Á nhưng các hoạt động tái chế và xử lý chất thải hiệu quả hơn. Và trong khi mặt tối của nhựa đã trở nên hiển nhiên, nhiều ứng dụng của nó vẫn cần thiết cho sức khỏe, vệ sinh và tiện lợi.
Một người đàn ông thu gom chất thải nhựa tại một bãi rác ở Bali (Getty Images)
"Ngay cả vùng hoang dã cuối cùng của thế giới cũng bị ô nhiễm với chất thải vi sinh và các hóa chất nguy hiểm kéo dài," nhà hoạt động Louisa Casson từ tổ chức Greenpeace đưa tin.
Một tiên đoán đáng buồn từ quỹ Ellen MacArthur có trụ sở tại U.K. dự kiến sẽ có nhiều nhựa hơn trong các đại dương trong vòng ba thập kỷ tới. Các chuyên gia nói tất cả các loài chim biển sẽ ăn nhựa vào năm 2050, và 600 loài sinh vật biển sẽ bị thiệt mạng.
Nhựa, nhựa ở mọi nơi
Trong một chuyến thám hiểm ba tháng tới Nam Cực vào đầu năm 2018, tàu Greenpeace đã xác nhận sự hiện diện của vi mô trong nước, tuyết và băng, và nhìn thấy những mảnh chất thải lớn hơn từ ngành đánh bắt cá. Các phao cũ, lưới và bạt trôi nổi giữa các tảng băng trôi."Ngay cả vùng hoang dã cuối cùng của thế giới cũng bị ô nhiễm với chất thải vi sinh và các hóa chất nguy hiểm kéo dài," nhà hoạt động Louisa Casson từ tổ chức Greenpeace đưa tin.
Một tiên đoán đáng buồn từ quỹ Ellen MacArthur có trụ sở tại U.K. dự kiến sẽ có nhiều nhựa hơn trong các đại dương trong vòng ba thập kỷ tới. Các chuyên gia nói tất cả các loài chim biển sẽ ăn nhựa vào năm 2050, và 600 loài sinh vật biển sẽ bị thiệt mạng.
"Nhựa không phải là động lực chính của suy giảm thủy sản, nhưng trong một tình huống bấp bênh nó góp phần áp lực không cần thiết," Jerker Tamelander, người điều hành đơn vị rạn san hô tại Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc tại Bangkok nói. "Ngay cả khi thủy sản bền vững, nhựa sẽ là một vấn đề quan trọng bởi vì khối lượng quá lớn."
Một phần của vấn đề rác thải nhựa là bị bỏ rơi, mất hoặc bị loại bỏ ngư cụ, hoặc ALDFG. Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Hoa Kỳ, cái gọi là lưới ma chiếm 10% lượng rác biển. Có khoảng 640.000 tấn lưới đánh cá bị mất hoặc bị loại bỏ trên biển, chủ yếu được làm từ nylon nặng. Chúng có thể di chuyển hàng ngàn cây số và tiếp tục "câu cá" hoặc các rạn san hô phủ kín trong nhiều thế kỷ. Người ta ước tính rằng 80% ALDFG được tìm thấy trên khắp nước Úc có nguồn gốc ở Đông Nam Á.
Trên đất liền, vấn đề chất thải nhựa ở Đông Nam Á đã trầm trọng hơn trong năm nay bởi chất thải điện tử từ các thiết bị đã qua sử dụng và hàng hóa trắng cũ chứa một lượng lớn nhựa cứng, đặc biệt là vỏ bọc. Nhựa cứng trong linh kiện điện tử thường được xử lý bằng chất chống cháy brom, nhiều loại đã bị cấm ở Mỹ và Châu Âu sau khi nghiên cứu tìm thấy liên kết đến một loạt các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Trung Quốc bộ vi xử lý thương mại lớn nhất thế giới của chất thải điện tử từ trong và ngoài nước đã thực hiện một lệnh cấm nhập khẩu từ Mỹ và châu Âu trong năm nay. Nó bị choáng ngợp bởi những gì nó từng hy vọng sẽ là một ngành công nghiệp thù lao lớn. Nhập khẩu chất thải điện tử ở các nước như Thái Lan và Malaysia đã tăng lên kể từ đó.
Một phần của vấn đề rác thải nhựa là bị bỏ rơi, mất hoặc bị loại bỏ ngư cụ, hoặc ALDFG. Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Hoa Kỳ, cái gọi là lưới ma chiếm 10% lượng rác biển. Có khoảng 640.000 tấn lưới đánh cá bị mất hoặc bị loại bỏ trên biển, chủ yếu được làm từ nylon nặng. Chúng có thể di chuyển hàng ngàn cây số và tiếp tục "câu cá" hoặc các rạn san hô phủ kín trong nhiều thế kỷ. Người ta ước tính rằng 80% ALDFG được tìm thấy trên khắp nước Úc có nguồn gốc ở Đông Nam Á.
Trên đất liền, vấn đề chất thải nhựa ở Đông Nam Á đã trầm trọng hơn trong năm nay bởi chất thải điện tử từ các thiết bị đã qua sử dụng và hàng hóa trắng cũ chứa một lượng lớn nhựa cứng, đặc biệt là vỏ bọc. Nhựa cứng trong linh kiện điện tử thường được xử lý bằng chất chống cháy brom, nhiều loại đã bị cấm ở Mỹ và Châu Âu sau khi nghiên cứu tìm thấy liên kết đến một loạt các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Trung Quốc bộ vi xử lý thương mại lớn nhất thế giới của chất thải điện tử từ trong và ngoài nước đã thực hiện một lệnh cấm nhập khẩu từ Mỹ và châu Âu trong năm nay. Nó bị choáng ngợp bởi những gì nó từng hy vọng sẽ là một ngành công nghiệp thù lao lớn. Nhập khẩu chất thải điện tử ở các nước như Thái Lan và Malaysia đã tăng lên kể từ đó.
Một người đàn ông ngồi giữa đống nhựa và chất thải khác trên bãi biển ở Munbai, Ấn Độ. (Ảnh: Akira Kodaka)
Shunichi Honda, một cán bộ chương trình của UNEP tại Nhật Bản, tin rằng cần phải nỗ lực để kích thích năng lực xử lý cục bộ của tất cả các chất thải nếu các mục tiêu của một hiệp ước của Liên Hợp Quốc năm 1989, Công ước Basel về kiểm soát các chuyển động xuyên biên giới và chất thải phải đạt được.
"Một số quốc gia ở châu Á không có phương tiện thích hợp để xử lý chất thải điện tử", Honda nói với Nikkei. "Chúng tôi thực sự phải suy nghĩ về các ưu đãi kinh tế, và cách một quốc gia có thể đối phó với chất thải điện tử."
Trả lời chậm
ASEAN chỉ có thể thức dậy với cuộc khủng hoảng môi trường khốc liệt này. Vào đầu tháng 7, Ban thư ký của nhóm ở Jakarta vô tình xác nhận phản ứng chậm chạp của mình với một thông cáo báo chí có tựa đề: "ASEAN tham gia phong trào để đánh bại ô nhiễm nhựa."Lim lưu ý rằng ASEAN không có chiến dịch chính thức hoặc cơ chế khu vực nào để buộc 10 quốc gia thành viên ASEAN phải giải quyết vấn đề này. "Ô nhiễm không thể được giải quyết ở cấp quốc gia một mình, khi các mảnh vỡ biển di chuyển qua các ranh giới chính trị", Lim nói.
Cô hy vọng các quan chức môi trường cao cấp họp tại Singapore vào cuối năm nay sẽ "chính thức hóa việc áp dụng bảo vệ đa dạng sinh học ven biển và biển như một ưu tiên cho trung tâm."
Nhưng hiện tại, phản ứng tập thể đối với vấn đề về nhựa ở Đông Nam Á là không rõ ràng, không đầy đủ và thiếu sự phối hợp.
Brunei có kế hoạch cấm túi nhựa hoàn toàn vào năm 2019, và một số nhà cung cấp ở Philippines đã gắn một chiến dịch "mang túi riêng của bạn". Malaysia đã chống lại các thùng chứa polystyrene và đẩy mạnh tái chế rác thải sinh hoạt, nhưng các hộ gia đình tiếp tục sử dụng túi nhựa mua sắm và cho rác đi vào các bãi rác trong trường hợp không có lò đốt.
Thái Lan có một số chương trình nhận thức về nhựa, tuy nhiên nhiều trạm bán nhiên liệu vẫn tiếp tục các chiêu thức kinh doanh bằng cách tặng các chai nước từ nhựa đóng chai dùng 1 lần miễn phí cho lái xe.
Các trang trại sò ốc Sriracha, thị trấn ven biển Thái Lan đã cho thế giới nước sốt ớt tương tự của nó, đang tràn ngập với nhựa. Trong đất liền, chó và khỉ lục lọi trong đống rác bị lật đổ, nhựa phân tán theo gió thổi khắp nơi.
Người ta ước tính rằng Thái Lan thất bại trong việc quản lý hơn một phần ba số 27 triệu tấn chất thải nó tạo ra mỗi năm. Phần lớn điều này kết thúc trong các con sông và kênh rạch đổ ra biển, đặc biệt là trong mùa mưa - lên tới 60.000 tấn mỗi năm, Cục Tài nguyên Biển và Bờ biển ước tính.
Hòn đảo nghỉ dưỡng "hoang sơ" của Koh Taohas là một ngọn núi rác 45.000 tấn. Maya Bay Phuket, nơi bộ phim Leonardo DiCaprio "The Beach" được quay, đã bị đóng cửa trong bốn tháng để phục hồi từ thái quá du lịch và ô nhiễm. Koh Larn ngoài Pattaya nhận 10.000 lượt khách mỗi ngày và tích lũy được 50.000 tấn rác.
Trẻ em trôi nổi trên một chiếc bè tạm thời khi chúng thu thập các chai nhựa có thể tái chế dọc theo bờ biển Vịnh Manila ở Philippines.© Reuters
Các nước khác đã có bài học trong cách tiếp cận của họ về các túi nhựa. Maharashtra, chiếm khoảng 15% tổng sản phẩm quốc nội của Ấn Độ, là tiểu bang thứ 20 của Ấn Độ giới thiệu một số hình thức cấm túi nhựa. Vào ngày 23 tháng 6, nó áp đặt lệnh cấm trên bao nylon, chai, chén dùng một lần, đĩa, dao kéo, bao bì và hộp đựng polystyrene.
Với các công ty như Coca-Cola và Amazon, chính quyền tiểu bang đã dành một tuần sau đó cho các chai nước uống hơn 200 mL, bao bì y tế, vật liệu gói dày hơn 50 micromet và túi rác. Hầu hết các cửa hàng ở Mumbai, thủ phủ của tiểu bang, cho đến nay đều tuân theo lệnh cấm, và cung cấp túi giấy hoặc túi giấy tại quầy tính tiền.
Sử dụng một lần, vứt bỏ
Từ năm 1970 đến năm 2016, Singapore đã tăng gấp 7 lần lượng phát sinh chất thải rắn lên tới 8.559 tấn / ngày. Chỉ với một phương án bãi rác, nó đã mở một trong những nhà máy đốt lớn nhất thế giới vào năm 2000 với công suất 4.320 tấn mỗi ngày. Mitsubishi Heavy Industries, được xây dựng cơ sở chỉ trong 38 tháng, kể từ đó đã mở một cơ sở khu vực tại Singapore và thấy cơ hội kinh doanh đáng kể trong khu vực.Lò đốt rác thải từ năng lượng có ưu điểm là tụ tập chất thải cồng kềnh và giảm chất thải thành tro bằng cách sử dụng năng lượng tự tạo ra; năng lượng dư thừa được tạo ra bởi tua-bin hơi nước sau đó có thể được bán cho lưới điện quốc gia. Khi bãi rác trở nên đầy hơn, nhiều lò đốt có khả năng xuất hiện trong khu vực.
Thái Lan vận hành lò đốt ở Phuket, Songkhla và Phitsanulok, chứ không phải Bangkok. Năm ngoái, cả nước đã tạo ra 171 megawatts từ chất thải, tương đương 1,7% trong tổng số 10.013 MW. Mục tiêu khiêm tốn cho năm 2036 là 550 MW, hay 2,8%, theo Cục Phát triển Năng lượng thay thế và hiệu quả.
Một dãy chai có thể tái chế được chất đống ở Làng Xá Cầu, bên ngoài Hà Nội.© Reuters
Lò đốt được thiết kế và vận hành đúng cách có thể đốt cháy nhựa ở nhiệt độ chính xác, xử lý các sản phẩm phụ nguy hiểm như dioxin và oxit nitơ, và lọc ra các khói độc hại khác. Về mặt tiêu cực, chúng tạo ra carbon dioxide, góp phần làm nóng lên toàn cầu.
Tamelander tin rằng lò đốt không nên được coi là thuốc chữa bách bệnh. "Là một chiến lược chuyển đổi sang một xã hội chất thải thấp hơn, lò đốt chắc chắn có vai trò để sử dụng", ông nói. "Chúng ta hoàn toàn phải giảm phát thải, tăng tái chế - và có hiệu quả ngăn chặn dòng chảy của nhiên liệu cho những lò đốt."
Quản lý tốt hơn và tái chế hiệu quả hơn rõ ràng sẽ là cốt lõi để giải quyết cuộc khủng hoảng nhựa thải của thế giới. Theo Cơ quan Môi trường Quốc gia Singapore, tỷ lệ tái chế nhựa trong năm 2017 chỉ là 6% trong số 763.400 tấn chất thải nhựa được xử lý.
Trên toàn cầu, Quỹ Ellen MacArthur ước tính chỉ có 14% nhựa được tái chế, và khoảng 80 tỷ đô-la và 120 tỷ đô la bị mất mỗi năm để sử dụng một lần. Nền tảng ước tính rằng một phần ba của tất cả các bao bì nhựa bị rò rỉ vào hệ sinh thái.
Nhựa chứa hóa chất, kim loại nặng và các hợp chất được biết là có hại cho con người, nhưng hậu quả của việc ăn từ một chuỗi thức ăn bị ô nhiễm biểu hiện vẫn chưa rõ ràng. Và đây là nơi tác động lâu dài nhất của cuộc khủng hoảng nhựa ngày nay, theo Michael Gross, một nhà văn khoa học ở Oxford chia sẻ:
" Dạ dày của các loài chim biển chứa đầy chất thải nhựa và rùa bị vướng vào túi nhựa đã trở thành biểu tượng của vấn đề rác biển, nhưng tác động ở quy mô nhỏ hơn, ít nhìn thấy thậm chí còn nghiêm trọng hơn, và khoa học chỉ mới bắt đầu khám phá vấn đề này, "
Tamelander cho biết vi mô thường được tìm thấy trong các mẫu mô của bộ lọc thức ăn như trai và trong thịt cá, nhưng cần nghiên cứu thêm để xác định "mức độ nguy hiểm cho sức khỏe con người ở mức độ nào".
"Nhựa có ở trong cá và con người hấp thụ chúng, nó tạo một áp lực thêm ở trên và vượt ra ngoài những gì chúng tôi đã có", ông nói. "Nó có gây hại cho chúng ta nhiều hơn không? Có nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời, và tôi không chắc câu trả lời sẽ là câu trả lời chúng ta muốn."
Báo cáo này được thực hiện bởi Erwida Maulia ở Jakarta, Rosemary Marandi và Ken Koyanagi ở Mumbai, Cliff Venzon ở Manila, Gwen Robinson ở Bangkok, Justina Lee ở Singapore và CK Tan ở Kuala Lumpur
Nguồn tại: https://asia.nikkei.com/Spotlight/Cover-Story/Asian-plastic-is-choking-the-world-s-oceans
Lò đốt được thiết kế và vận hành đúng cách có thể đốt cháy nhựa ở nhiệt độ chính xác, xử lý các sản phẩm phụ nguy hiểm như dioxin và oxit nitơ, và lọc ra các khói độc hại khác. Về mặt tiêu cực, chúng tạo ra carbon dioxide, góp phần làm nóng lên toàn cầu.
Tamelander tin rằng lò đốt không nên được coi là thuốc chữa bách bệnh. "Là một chiến lược chuyển đổi sang một xã hội chất thải thấp hơn, lò đốt chắc chắn có vai trò để sử dụng", ông nói. "Chúng ta hoàn toàn phải giảm phát thải, tăng tái chế - và có hiệu quả ngăn chặn dòng chảy của nhiên liệu cho những lò đốt."
Quản lý tốt hơn và tái chế hiệu quả hơn rõ ràng sẽ là cốt lõi để giải quyết cuộc khủng hoảng nhựa thải của thế giới. Theo Cơ quan Môi trường Quốc gia Singapore, tỷ lệ tái chế nhựa trong năm 2017 chỉ là 6% trong số 763.400 tấn chất thải nhựa được xử lý.
Trên toàn cầu, Quỹ Ellen MacArthur ước tính chỉ có 14% nhựa được tái chế, và khoảng 80 tỷ đô-la và 120 tỷ đô la bị mất mỗi năm để sử dụng một lần. Nền tảng ước tính rằng một phần ba của tất cả các bao bì nhựa bị rò rỉ vào hệ sinh thái.
Nhựa chứa hóa chất, kim loại nặng và các hợp chất được biết là có hại cho con người, nhưng hậu quả của việc ăn từ một chuỗi thức ăn bị ô nhiễm biểu hiện vẫn chưa rõ ràng. Và đây là nơi tác động lâu dài nhất của cuộc khủng hoảng nhựa ngày nay, theo Michael Gross, một nhà văn khoa học ở Oxford chia sẻ:
" Dạ dày của các loài chim biển chứa đầy chất thải nhựa và rùa bị vướng vào túi nhựa đã trở thành biểu tượng của vấn đề rác biển, nhưng tác động ở quy mô nhỏ hơn, ít nhìn thấy thậm chí còn nghiêm trọng hơn, và khoa học chỉ mới bắt đầu khám phá vấn đề này, "
Tamelander cho biết vi mô thường được tìm thấy trong các mẫu mô của bộ lọc thức ăn như trai và trong thịt cá, nhưng cần nghiên cứu thêm để xác định "mức độ nguy hiểm cho sức khỏe con người ở mức độ nào".
"Nhựa có ở trong cá và con người hấp thụ chúng, nó tạo một áp lực thêm ở trên và vượt ra ngoài những gì chúng tôi đã có", ông nói. "Nó có gây hại cho chúng ta nhiều hơn không? Có nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời, và tôi không chắc câu trả lời sẽ là câu trả lời chúng ta muốn."
Báo cáo này được thực hiện bởi Erwida Maulia ở Jakarta, Rosemary Marandi và Ken Koyanagi ở Mumbai, Cliff Venzon ở Manila, Gwen Robinson ở Bangkok, Justina Lee ở Singapore và CK Tan ở Kuala Lumpur
Nguồn tại: https://asia.nikkei.com/Spotlight/Cover-Story/Asian-plastic-is-choking-the-world-s-oceans
Dịch bởi: Sola
Green Trees xanh thắm giữa lòng Hà nội
 |
| Show diễn nghệ thuật độc đáo giữa lòng Hà nội |
Vào 2h chiều chủ nhật ngày 4-2-2018, tại Đài phun nước Bờ Hồ đã diễn ra một buổi trình diễn nghệ thuật độc đáo, ấn tượng về chủ đề bảo vệ môi trường do các bạn trẻ Green Trees tổ chức.
Mở đầu chương trình, bốn nữ nghệ sĩ xinh đep xuất hiện trong bộ váy dạ hội trắng sang trọng cùng với ruy băng xanh quen thuộc - biểu tượng của Green Trees - đã thu hút sự chú ý của số đông những người dân đang vui chơi, đi dạo quanh hồ.
Khi những bản nhạc vui vẻ, ngập tràn hơi thở cuộc sống cất lên cũng là lúc một chiếc túi nilon khổng lồ mang dòng chữ :” STOP PLASTIC BAG” bất ngờ được bung ra tạo thành điểm nhấn lạ thường giữa trung tâm Hồ Gươm.
Các nghệ sỹ trình diễn đã chui vào trong túi nilon và diễn tả sự khó khăn, ngột ngạt, bế tắc, nguy hiểm của cuộc sống dưới tác động bởi rác thải là túi nilon vào môi trường trên nền nhạc day dứt, uất nghẹn của các violist duyên dáng.
Cùng lúc đó, rất nhiều bạn trẻ đã dâng cao những bức ảnh lớn thể hiện sự chết chóc của động vật, sự tàn phá môi trường của rác thải nilon và những biểu ngữ kêu gọi mọi người hãy hạn chế sử dụng nó, chung tay góp phần gìn giữ một môi trường trong lành hơn.
Phấn khích trước chương trình biểu diễn ngẫu hứng đầy ý nghĩa, mọi người đều vỗ tay cổ động, thậm chí các em nhỏ cũng chui vào túi nilon tham gia trình diễn cùng các nghệ sỹ tạo nên không khí ôn hoà và vui vẻ.
Cao trào và cũng là điểm kết của chương trình là hình ảnh các violits kiều diễm đang loay hoay, chật vật chơi nhạc trong chiếc túi nilon khổng lồ giữa vòng khán giả.
Khi môi trường bị huỷ hoại thì không chỉ cuộc sống bình thường mà nghệ thuật cũng bị bóp nghẹt, không lối thoát.
“Ô NHIỄM TRẮNG”, là cụm từ các nhà khoa học dùng để gọi về một loại ô nhiễm do túi ni lông gây ra , đang là nhân tố gây thảm họa môi trường nghiêm trọng. Túi ni lông có thời gian phân hủy rất dài từ 500 – 1.000 năm nếu không bị tác động của ánh sáng mặt trời, là mối nguy hại lớn đối với môi trường.
Túi ni lông rất nhẹ nên dễ bị vứt bỏ, vướng mắc ở nhiều nơi, gây mất mỹ quan đô thị, làm tắc nghẽn cống rãnh thoát nước, là một trong những nguyên nhân gây hại cho sinh vật, làm thoái hóa đất và gây ô nhiễm không khí. Trong quá trình xử lý, tái chế, túi ni lông còn phát sinh những khí thải, chất thải độc hại gây ảnh hưởng trực tiếp lên môi trường và sức khỏe con người.
Sắp tới là tết Nguyên Đán, ngày tết cổ truyền của Việt Nam, chúng tôi tổ chức sự kiện nhằm kêu gọi cộng đồng cùng nhau hành động để bảo vệ môi trường bằng những hành động thiết thực như giảm thiểu sử dụng túi ni lông khi mua sắm trong dịp tết Nguyên Đán 2018.
Hãy hành động cùng chúng tôi, hãy bảo vệ Việt Nam khỏi thảm họa “Ô NHIỄM TRẮNG”!
STOP PLASTIC BAG!
 |
Các Violist duyên dáng với ruy băng xanh Greentrees |
 |
| Cụ già mê mải ngắm show diễn |
 |
| Trẻ em hân hoan tham gia vào chương trình |
 |
| Các biểu ngữ bảo vệ môi trường |
 |
| Trình diễn nghệ thuật: tác động của rác thải nilon tới môi trường |
 |
| Cao trào của chương trình, các Violist chui vào túi nilon trình diễn |
 |
| Kết thúc chương trình với màn trinh diễn của chú chó nhỏ xinh xắn với ruy băng xanh thần thánh |
Forest Man - Làm thế nào một người trồng một khu rừng
Jadev Payeng là một thiếu niên trẻ tuổi khi ông bắt đầu trồng cây đầu tiên và điều đặc biệt ông trồng cây trên một bãi cát cằn cỗi trong vùng Assam của Ấn Độ. Sau nhiều thập niên chăm sóc, diện tích 550 ha hiện nay là khu bảo tồn rừng nơi có động vật hoang dã đa dạng bao gồm một số loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng như hổ và tê giác.
Sự cống hiến của Payeng đối với mảnh đất này bắt đầu vào năm 1979 sau khi một trận lũ lụt đã để lại một lượng lớn rắn chết, tiếp đó là hạn hán và khô cằn khiến các loài động vật không thể tồn tại tại đây. Payeng đã khóc khi chứng kiến cảnh tượng này.
Ông đã bắt đầu trồng từ những cây con với mục đích tạo nơi trú ẩn và bóng râm cho động vật. Cuối cùng, với hàng chục năm nuôi dưỡng và trồng trọt, rừng đã phát triển thành hàng ngàn giống cây. Hiện nay, nó được gọi là rừng Molai, được đặt tên theo Payeng.
Mãi cho đến năm 2008 khi các quan chức Ấn Độ lần đầu tiên biết đến những nỗ lực của Payeng. Họ đã đặt cho ông tên là Forest Man và cuối cùng ông được công nhận vì những hành động của ông và được trao tặng Padma Shri vào năm 2015 - giải thưởng dân sự cao thứ tư ở Ấn Độ.
Payang và gia đình vẫn sống và chăm sóc rừng cho tới tận hôm nay, ông nói: " Chặt tôi trước khi bạn muốn chặt cây của tôi ". Dưới đây là đoạn video ngắn nói về câu chuyện của ông để hiểu thêm làm thế nào một người trồng một khu rừng
Ông đã bắt đầu trồng từ những cây con với mục đích tạo nơi trú ẩn và bóng râm cho động vật. Cuối cùng, với hàng chục năm nuôi dưỡng và trồng trọt, rừng đã phát triển thành hàng ngàn giống cây. Hiện nay, nó được gọi là rừng Molai, được đặt tên theo Payeng.
Mãi cho đến năm 2008 khi các quan chức Ấn Độ lần đầu tiên biết đến những nỗ lực của Payeng. Họ đã đặt cho ông tên là Forest Man và cuối cùng ông được công nhận vì những hành động của ông và được trao tặng Padma Shri vào năm 2015 - giải thưởng dân sự cao thứ tư ở Ấn Độ.
Payang và gia đình vẫn sống và chăm sóc rừng cho tới tận hôm nay, ông nói: " Chặt tôi trước khi bạn muốn chặt cây của tôi ". Dưới đây là đoạn video ngắn nói về câu chuyện của ông để hiểu thêm làm thế nào một người trồng một khu rừng
Đây là những gì bạn có thể làm cho rừng ? Liệu nó có đủ để tạo cho bạn nguồn cảm hứng?
Cộng đồng Green Trees đang đứng trước tình trạng khai thác rừng không bền vững - một trong những mối đe dọa lớn nhất cho tương lai của rừng và khí hậu của chúng ta.
Đã đến lúc phải hành động để bảo vệ rừng khỏi nạn phá rừng và khai thác rừng không bền vững. Đứng lên cho rừng và khí hậu của chúng ta: kêu gọi sự phá rừng bằng không vào năm 2020.
Green Trees ( Sola )
Formosa lặp lại trò lừa đảo trên biển Việt
Để xử lý lượng xỉ khổng lồ lên đến hàng chục triệu m3 trong quá trình luyện thép, Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Formosa) đã hoàn tất được việc xây một hệ thống kè lấn biển để chôn lượng xỉ thải lên tới hàng chục triệu tấn.
Còn ngoài biển họ xây những kè bằng bê tông cao, họ tuyên truyền về việc phát huy tính hiệu quả chắn các độc tố từ rác thải của nhà máy với người dân địa phương tại đây.
Tại Đài Loan, sau khi nhà máy Formosa bắt đầu chính thức đi vào hoạt động từ năm 1998. Chỉ sau 5 năm hoạt động đã gây ra hàng loạt các thảm họa môi trường biển, hủy hoại toàn bộ hệ sinh thái và các loài động vật. Thêm 5 năm sau đó, thì xuất hiện hàng loạt những ngôi làng ung thư thuộc các xã như Đài Tây, Đông Thế, Luân Bội, Tứ Hồ, Bao Trung và Mạch Liêu.
Hàng trăm, hàng nghìn cuộc biểu tình tại Đài Loan diễn ra trong suốt 20 năm để phản đối nhà máy Formosa đang hàng giờ hủy diệt mầm sống tại đó. Với tham vọng không dừng Formosa đã luôn tìm mọi cách thức để lừa đảo và mị dân. Trong khuôn viên nhà máy, họ xây dựng khu trưng bầy những hình ảnh và phòng thí nghiệm chứng mình nước xả thải của họ đạt tiêu chuẩn và không hại tới các loài sinh vật biển.
Hàng trăm, hàng nghìn cuộc biểu tình tại Đài Loan diễn ra trong suốt 20 năm để phản đối nhà máy Formosa đang hàng giờ hủy diệt mầm sống tại đó. Với tham vọng không dừng Formosa đã luôn tìm mọi cách thức để lừa đảo và mị dân. Trong khuôn viên nhà máy, họ xây dựng khu trưng bầy những hình ảnh và phòng thí nghiệm chứng mình nước xả thải của họ đạt tiêu chuẩn và không hại tới các loài sinh vật biển.
Còn ngoài biển họ xây những kè bằng bê tông cao, họ tuyên truyền về việc phát huy tính hiệu quả chắn các độc tố từ rác thải của nhà máy với người dân địa phương tại đây.
Hình ảnh: Chụp những bờ kè tại khu vực nhà máy Formosa Đài Loan ( Sola )
Khi phỏng vấn ông Liou, một người dân sống tại đó. Ông Liou nói: " Không một ai trong chúng tôi tin vào những gì Formosa tuyên bố, và càng không tin vào những cái kè chắn đó. Chưa nhắc tới các yếu tố thời tiết như mưa bão, chỉ cần nói tới các dòng chảy dưới biển, làm sao Formosa dám khẳng định nó an toàn tuyệt đối". Và thực tế đã chứng minh, sau hơn 20 năm hoạt động với kè và lời hứa hẹn thì biển Đài Loan giờ chỉ là bùn độc và bốc mùi hôi thối.
Chính Phủ Đài Loan dưới sức ép của các tổ chức dân sự cũng như người dân đã siết chặt tất cả các dự án có tác động xấu tới môi trường. Và thế là Formosa không thể nào tác động tới Chính Phủ Đài Loan để có cấp phép mở rộng nhà máy. Formosa bắt đầu chuyển hướng sang các nước Đông Nam Á, nơi có những quốc gia nghèo, đang phát triển với tiêu chuẩn cấp phéo thấp, mong muốn hút nguồn vốn đầu tư. Và Việt Nam là một trong những quốc gia được nhắm tới.
Tại Việt Nam, một đất nước với hệ thống pháp luật lỏng lẻo, đội ngũ quan chức tham nhũng lớn, đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho sự phát triển của Formosa cùng bản hợp đồng thuê đất lên tới 70 năm. Sau hơn một năm từ khi Formosa gây ra thảm họa trên biển miền Trung, kinh tế Việt Nam sụt giảm mạnh vì đánh mất đi nguồn thu từ biển. Đi kèm theo đó là nạn thất nghiệp, hàng loạt doanh nghiệp lao đao trong vô vọng. Nhưng mọi chuyện dường như chưa chấm dứt, người dân Việt Nam một lần nữa phải bàng hoàng trước thông tin để xử lí lượng xỉ khổng lồ lên đến hàng chục triệu m3 trong quá trình luyện thép, Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Cty Formosa) đã hoàn tất được việc xây một hệ thống kè lấn biển để chôn lượng xỉ thải lên tới hàng chục triệu tấn.
Một lần nữa, những lời hứa hẹn tại Đài Loan được lặp lại ở Việt Nam khi xây dựng những cái kè: "Bãi chứa xỉ này áp dụng theo công nghệ đã được sử dụng thành công trên thế giới, đảm bảo không gây ô nhiễm đối với môi trường nước biển. Trong bãi xỉ lấn biển được xây dựng đảm bảo không làm ô nhiễm nước biển. Bãi xỉ lấn biển này có đê bê tông và lưới lọc nước xung quanh, nước mưa không thể trần qua bãi xỉ vì đê có độ cao hơn 6m”.( Nguồn từ Tiền Phong)
Ông Hoàng Văn Thức- Phó tổng cục trưởng tổng cục Môi Trường- Bộ TN&MT nói: "Ông mong muốn xã hội có cái nhìn rộng lượng hơn với Formosa và tin tưởng vào các cơ quan chức năng có trách nhiệm trong vấn đề môi trường Formosa. Trong trường hợp Formosa có biểu hiện gian dối trong đổ xỉ thải, trong sản xuất công nghiệp có bộ quy chuẩn, để cho ra một tấn sản phẩm thì sẽ có bao nhiêu rác thải, trong đó có con số rác thải độc hại và rác thải thông thường. Định kỳ sẽ có kiểm tra, thanh tra, nếu có gian dối sẽ bị phát hiện xử lý ngay." ( Nguồn từ Tiền Phong)
Nhưng thiết nghĩ, việc ông Thức kêu gọi người dân tin tưởng Formosa, phải chăng ông đã quá lạc quan và đặt nhiều niềm tin cho Formosa. Chúng tôi chỉ muốn nói, hãy nhìn sang Đài Loan, hãy nhìn vào những gì mà người dân họ đã và đang phải gánh chịu từ hậu quả trong quá khứ. Họ đã quá thấm với những chiêu trò lừa đảo và sự dối trá trong tuyên truyền của Nhà máy Formosa. Đây là lúc các Bộ và Chính phủ Việt Nam cần tỉnh táo và không đưa ra thêm những quyết định mang tính chất hủy diệt môi trường, sự tồn của con người cũng sẽ không còn.
Green Trees ( Sola )
Khi phỏng vấn ông Liou, một người dân sống tại đó. Ông Liou nói: " Không một ai trong chúng tôi tin vào những gì Formosa tuyên bố, và càng không tin vào những cái kè chắn đó. Chưa nhắc tới các yếu tố thời tiết như mưa bão, chỉ cần nói tới các dòng chảy dưới biển, làm sao Formosa dám khẳng định nó an toàn tuyệt đối". Và thực tế đã chứng minh, sau hơn 20 năm hoạt động với kè và lời hứa hẹn thì biển Đài Loan giờ chỉ là bùn độc và bốc mùi hôi thối.
Chính Phủ Đài Loan dưới sức ép của các tổ chức dân sự cũng như người dân đã siết chặt tất cả các dự án có tác động xấu tới môi trường. Và thế là Formosa không thể nào tác động tới Chính Phủ Đài Loan để có cấp phép mở rộng nhà máy. Formosa bắt đầu chuyển hướng sang các nước Đông Nam Á, nơi có những quốc gia nghèo, đang phát triển với tiêu chuẩn cấp phéo thấp, mong muốn hút nguồn vốn đầu tư. Và Việt Nam là một trong những quốc gia được nhắm tới.
Tại Việt Nam, một đất nước với hệ thống pháp luật lỏng lẻo, đội ngũ quan chức tham nhũng lớn, đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho sự phát triển của Formosa cùng bản hợp đồng thuê đất lên tới 70 năm. Sau hơn một năm từ khi Formosa gây ra thảm họa trên biển miền Trung, kinh tế Việt Nam sụt giảm mạnh vì đánh mất đi nguồn thu từ biển. Đi kèm theo đó là nạn thất nghiệp, hàng loạt doanh nghiệp lao đao trong vô vọng. Nhưng mọi chuyện dường như chưa chấm dứt, người dân Việt Nam một lần nữa phải bàng hoàng trước thông tin để xử lí lượng xỉ khổng lồ lên đến hàng chục triệu m3 trong quá trình luyện thép, Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Cty Formosa) đã hoàn tất được việc xây một hệ thống kè lấn biển để chôn lượng xỉ thải lên tới hàng chục triệu tấn.
Một lần nữa, những lời hứa hẹn tại Đài Loan được lặp lại ở Việt Nam khi xây dựng những cái kè: "Bãi chứa xỉ này áp dụng theo công nghệ đã được sử dụng thành công trên thế giới, đảm bảo không gây ô nhiễm đối với môi trường nước biển. Trong bãi xỉ lấn biển được xây dựng đảm bảo không làm ô nhiễm nước biển. Bãi xỉ lấn biển này có đê bê tông và lưới lọc nước xung quanh, nước mưa không thể trần qua bãi xỉ vì đê có độ cao hơn 6m”.( Nguồn từ Tiền Phong)
Ông Hoàng Văn Thức- Phó tổng cục trưởng tổng cục Môi Trường- Bộ TN&MT nói: "Ông mong muốn xã hội có cái nhìn rộng lượng hơn với Formosa và tin tưởng vào các cơ quan chức năng có trách nhiệm trong vấn đề môi trường Formosa. Trong trường hợp Formosa có biểu hiện gian dối trong đổ xỉ thải, trong sản xuất công nghiệp có bộ quy chuẩn, để cho ra một tấn sản phẩm thì sẽ có bao nhiêu rác thải, trong đó có con số rác thải độc hại và rác thải thông thường. Định kỳ sẽ có kiểm tra, thanh tra, nếu có gian dối sẽ bị phát hiện xử lý ngay." ( Nguồn từ Tiền Phong)
Nhưng thiết nghĩ, việc ông Thức kêu gọi người dân tin tưởng Formosa, phải chăng ông đã quá lạc quan và đặt nhiều niềm tin cho Formosa. Chúng tôi chỉ muốn nói, hãy nhìn sang Đài Loan, hãy nhìn vào những gì mà người dân họ đã và đang phải gánh chịu từ hậu quả trong quá khứ. Họ đã quá thấm với những chiêu trò lừa đảo và sự dối trá trong tuyên truyền của Nhà máy Formosa. Đây là lúc các Bộ và Chính phủ Việt Nam cần tỉnh táo và không đưa ra thêm những quyết định mang tính chất hủy diệt môi trường, sự tồn của con người cũng sẽ không còn.
Green Trees ( Sola )
Formosa và Nhiệt điện Vĩnh Tân coi biển Việt Nam là bãi rác thải
Biển có phải bãi rác công cộng không mà Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép Nhiệt điện Vĩnh Tân đổ 1,5 triệu m3 bùn thải xuống biển Tuy Phong, gần khu bảo tồn sinh vật biển Hòn Cau.
Nguồn internet mang tính chất minh họa
Biển là một phần không thể tách rời của cuộc sống nhân loại, trên thế giới các tổ chức NGOs đang phải đua nhau đưa ra các giải pháp cố gắng tìm cách làm sạch biển hay duy trì bảo tồn những loài động vật biển quý hiếm. Còn tại Việt Nam, người dân cả nước chưa kịp hoàng hồn với nhát chém mang tên Formosa gây ra cho bốn tỉnh miền Trung thì nay thêm thông tin rằng 1,5 triệu m3 bùn được Bộ Tài Nguyên & Môi Trường ký phép cho đổ thẳng xuống biển Tuy Phong.
Biển còn là nguồn sống của hàng chục triệu ngư dân, gắn liền đời sống của cả đất nước. Chưa kể đến chiến lược kinh tế biển của Đảng cộng sản Việt Nam cũng xác định tới 2020, kinh tế biển sẽ đóng góp hơn 50% GDP cả nước. Chiều dài bờ biển Việt Nam là 3.260 km, xếp thứ 32 trên tổng số 156 nước có bờ biển. Độ dài bờ biển chỉ dạng trung bình, bù lại Việt Nam có nhiều bãi biển đẹp, thừa sức sánh vai cùng thế giới. Từ khi đổi mới, du lịch Việt Nam phát triển và đi lên từ biển. Cho đến hôm nay, du lịch Việt Nam chủ đạo vẫn là biển.
Vì nhiều lý do, nhất là vì nghèo đói, biển Việt Nam bị bạc đãi. Bao đời nay, biển là bãi chứa rác thải của tàu thuyền và cư dân ven bờ, âm thầm mà nhức nhối, từ năm này qua năm khác. Gần đây, biển đau đớn và có nhiều người đã gọi là “ biển chết” vì chất thải công nghiệp thi nhau đổ xuống biển. Không chỉ rác thải thông thường dễ phân hủy mà toàn hóa chất độc hại, hủy diệt môi trường. Biển chết, các sinh vật biển, nguồn sống của con người bị diệt chủng kéo theo nhiều hệ lụy khôn lường.
Tháng 9/2016, tôi có dịp tới Taiwan du lịch và sự tò mò tiếp cận nhà máy Formosa đã thôi thúc tôi đi tìm hiểu về nó. Oái ăm thay, “Formosa” vốn có nghĩa là “xinh đẹp” lại trở thành biểu tượng của sự chết chóc. Formosa ở Đài Loan gây ô nhiễm tại Đài Trung, trong suốt hơn 20 năm tồn tại nó đã làm biến mất hoàn toàn dòng sông Trạc Thủy vì hút nước làm mát nhà máy. Nơi xưa kia người dân bắt cá và mưu sinh giờ chỉ là cánh đồng cỏ dại mọc chạy dài. Những cái chết vì mắc các căn bệnh ung, nhiều làng tại Đài Trung giờ bị bỏ hoang.
Biển là một phần không thể tách rời của cuộc sống nhân loại, trên thế giới các tổ chức NGOs đang phải đua nhau đưa ra các giải pháp cố gắng tìm cách làm sạch biển hay duy trì bảo tồn những loài động vật biển quý hiếm. Còn tại Việt Nam, người dân cả nước chưa kịp hoàng hồn với nhát chém mang tên Formosa gây ra cho bốn tỉnh miền Trung thì nay thêm thông tin rằng 1,5 triệu m3 bùn được Bộ Tài Nguyên & Môi Trường ký phép cho đổ thẳng xuống biển Tuy Phong.
Biển còn là nguồn sống của hàng chục triệu ngư dân, gắn liền đời sống của cả đất nước. Chưa kể đến chiến lược kinh tế biển của Đảng cộng sản Việt Nam cũng xác định tới 2020, kinh tế biển sẽ đóng góp hơn 50% GDP cả nước. Chiều dài bờ biển Việt Nam là 3.260 km, xếp thứ 32 trên tổng số 156 nước có bờ biển. Độ dài bờ biển chỉ dạng trung bình, bù lại Việt Nam có nhiều bãi biển đẹp, thừa sức sánh vai cùng thế giới. Từ khi đổi mới, du lịch Việt Nam phát triển và đi lên từ biển. Cho đến hôm nay, du lịch Việt Nam chủ đạo vẫn là biển.
Vì nhiều lý do, nhất là vì nghèo đói, biển Việt Nam bị bạc đãi. Bao đời nay, biển là bãi chứa rác thải của tàu thuyền và cư dân ven bờ, âm thầm mà nhức nhối, từ năm này qua năm khác. Gần đây, biển đau đớn và có nhiều người đã gọi là “ biển chết” vì chất thải công nghiệp thi nhau đổ xuống biển. Không chỉ rác thải thông thường dễ phân hủy mà toàn hóa chất độc hại, hủy diệt môi trường. Biển chết, các sinh vật biển, nguồn sống của con người bị diệt chủng kéo theo nhiều hệ lụy khôn lường.
Tháng 9/2016, tôi có dịp tới Taiwan du lịch và sự tò mò tiếp cận nhà máy Formosa đã thôi thúc tôi đi tìm hiểu về nó. Oái ăm thay, “Formosa” vốn có nghĩa là “xinh đẹp” lại trở thành biểu tượng của sự chết chóc. Formosa ở Đài Loan gây ô nhiễm tại Đài Trung, trong suốt hơn 20 năm tồn tại nó đã làm biến mất hoàn toàn dòng sông Trạc Thủy vì hút nước làm mát nhà máy. Nơi xưa kia người dân bắt cá và mưu sinh giờ chỉ là cánh đồng cỏ dại mọc chạy dài. Những cái chết vì mắc các căn bệnh ung, nhiều làng tại Đài Trung giờ bị bỏ hoang.
Sau khi chính phủ mới được thành lập tại Taiwan bàn tay thao túng của Formosa đã không thể che hết bầu trời, Formosa buộc phải bồi thường mỗi tháng 650 USD/người cho hàng chục ngàn dân vùng ô nhiễm, vẫn không từ bỏ tham vọng mở rộng đế chế luyện thép vì những món lợi kếch xù. Không thể bành trướng xuống Cao Hùng như dự kiến vì người Đài Loan kịch liệt phản đối, Formosa thò vòi bạch tuộc vào Hà Tĩnh, Việt Nam.
Biển Hà Tĩnh và vùng phụ cận sau hơn một năm, theo nhận định của nhiều chuyên gia, thảm họa môi trường này sẽ khiến toàn bộ hệ sinh thái khu vực biển miền Trung bị hủy hoại nghiêm trọng và mất vài chục cho đến hàng trăm năm mới có thể khôi phục được. Theo một phóng sự ngắn của báo Dân Việt và Sài Gòn Giải Phóng, rặng san hô trên vùng biển của tỉnh Quảng Bình đã bị hủy hoại hoàn toàn. Chưa có một đảm bảo về tính khoa học nào rằng biển đã an toàn trừ những phát ngôn không có cơ sở của một số lãnh đạo như ông Trương Hòa Bình, Mai Tiến Dũng.
Khách tới những địa điểm du lịch đa phần là khách địa phương, khách bình dân; còn khách du lịch đúng nghĩa, khách Tây vẫn biệt tăm. Họ nghi ngờ những người đã cho phép Formosa xả thải vì cho là không độc hại hoặc biết là độc hại nhưng vẫn nhắm mắt đồng ý vì tư lợi. Tại sao không mời cơ quan độc lập về môi trường quốc tế công bố để đảm bảo khách quan và chính xác? Tại sao những tổ chức về môi trường lớn như Green Peace khi muốn hoạt động tại Việt Nam lại không được chào đón hay tạo mọi điều kiện cấp phép hoạt động.
Những người yêu biển chưa nguôi nỗi đau mang tên Formosa nay lại được bồi thêm nhát chém mang tên Vĩnh Tân ở Tuy Phong, Bình Thuận. Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép đổ 1,5 triệu mét khối bùn thải xuống biển Tuy Phong, gần khu bảo tồn sinh vật biển Hòn Cau. Lại còn chống chế và ngụy biện bằng mỹ từ “vật chất” chứ không phải là bùn thải. Nếu dùng được, không ai ngu gì đổ bỏ. Số bùn thải này, nếu vô hại, có thể làm thêm được mấy đảo nổi ở Trường Sa. Hòn Cau, còn gọi là Cù Lao Câu, cách bờ 10 km, là một trong 16 khu bảo tồn sinh vật biển của Việt Nam. Đây là đảo không có người ở và có thể bắt cá bằng tay với dụng cụ thô sơ, một trong những vùng biển đẹp nhất của Việt Nam.
Nên nhớ, mới Vĩnh Tân 1 và chỉ giai đoạn đầu đã đổ 1,5 triệu mét khối bùn thải xuống biển. Không chỉ hủy diệt môi trường mà còn thay đổi hệ sinh thái và hải lộ vận chuyển xuyên Việt. Vĩnh Tân có 4 nhà máy 1, 2, 3, 4 thì 3/4 nhà máy do Trung Quốc làm tổng thầu và chủ đầu tư 1 nhà máy. Trước đây, dù chưa vận hành, Vĩnh Tân đã bị ngư dân Tuy Phong nhiều lần phản đối vì bụi xỉ làm ô nhiễm môi trường sống. Số bùn thải này đổ lên bờ đã khủng khiếp và không thể xử lý, nỡ nào đổ xuống biển.. Biển đang giãy chết còn lòng dân đang dậy sóng. Thay cho nhiệt điện than, sao không làm điện gió hoặc điện mặt trời vốn là thế mạnh của vùng đất thiếu nước ngọt, thừa nắng và dư gió này?
Có cảm giác Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan gác cửa môi trường sống của Việt Nam đang làm ngược với chức năng của mình. Các mức kỷ luật của Bộ trong vụ Formosa vẫn chưa đủ sức cảnh báo và răn đe những hành vi tương tự. Nếu mọi người dân trên cả nước cùng đồng lòng,cùng lên tiếng đề nghị Thủ tướng cho dừng ngay các dự án nhiệt điện than Vĩnh Tân và hành vi đổ rác thải độc hại ra biển thì chắc chắn chúng ta sẽ cứu biển thành công. Các nhà khoa học chân chính và những ai yêu biển hãy cùng nhau góp tiếng nói để chặn đứng những dự án hủy diệt môi trường. Thiệt hại về tiền bạc còn có thể bù đắp nhưng về môi trường sống thì không thể. Muộn vẫn còn hơn không. Hãy làm hết khả năng của lương tâm con người.
Biển Hà Tĩnh và vùng phụ cận sau hơn một năm, theo nhận định của nhiều chuyên gia, thảm họa môi trường này sẽ khiến toàn bộ hệ sinh thái khu vực biển miền Trung bị hủy hoại nghiêm trọng và mất vài chục cho đến hàng trăm năm mới có thể khôi phục được. Theo một phóng sự ngắn của báo Dân Việt và Sài Gòn Giải Phóng, rặng san hô trên vùng biển của tỉnh Quảng Bình đã bị hủy hoại hoàn toàn. Chưa có một đảm bảo về tính khoa học nào rằng biển đã an toàn trừ những phát ngôn không có cơ sở của một số lãnh đạo như ông Trương Hòa Bình, Mai Tiến Dũng.
Khách tới những địa điểm du lịch đa phần là khách địa phương, khách bình dân; còn khách du lịch đúng nghĩa, khách Tây vẫn biệt tăm. Họ nghi ngờ những người đã cho phép Formosa xả thải vì cho là không độc hại hoặc biết là độc hại nhưng vẫn nhắm mắt đồng ý vì tư lợi. Tại sao không mời cơ quan độc lập về môi trường quốc tế công bố để đảm bảo khách quan và chính xác? Tại sao những tổ chức về môi trường lớn như Green Peace khi muốn hoạt động tại Việt Nam lại không được chào đón hay tạo mọi điều kiện cấp phép hoạt động.
Những người yêu biển chưa nguôi nỗi đau mang tên Formosa nay lại được bồi thêm nhát chém mang tên Vĩnh Tân ở Tuy Phong, Bình Thuận. Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép đổ 1,5 triệu mét khối bùn thải xuống biển Tuy Phong, gần khu bảo tồn sinh vật biển Hòn Cau. Lại còn chống chế và ngụy biện bằng mỹ từ “vật chất” chứ không phải là bùn thải. Nếu dùng được, không ai ngu gì đổ bỏ. Số bùn thải này, nếu vô hại, có thể làm thêm được mấy đảo nổi ở Trường Sa. Hòn Cau, còn gọi là Cù Lao Câu, cách bờ 10 km, là một trong 16 khu bảo tồn sinh vật biển của Việt Nam. Đây là đảo không có người ở và có thể bắt cá bằng tay với dụng cụ thô sơ, một trong những vùng biển đẹp nhất của Việt Nam.
Nên nhớ, mới Vĩnh Tân 1 và chỉ giai đoạn đầu đã đổ 1,5 triệu mét khối bùn thải xuống biển. Không chỉ hủy diệt môi trường mà còn thay đổi hệ sinh thái và hải lộ vận chuyển xuyên Việt. Vĩnh Tân có 4 nhà máy 1, 2, 3, 4 thì 3/4 nhà máy do Trung Quốc làm tổng thầu và chủ đầu tư 1 nhà máy. Trước đây, dù chưa vận hành, Vĩnh Tân đã bị ngư dân Tuy Phong nhiều lần phản đối vì bụi xỉ làm ô nhiễm môi trường sống. Số bùn thải này đổ lên bờ đã khủng khiếp và không thể xử lý, nỡ nào đổ xuống biển.. Biển đang giãy chết còn lòng dân đang dậy sóng. Thay cho nhiệt điện than, sao không làm điện gió hoặc điện mặt trời vốn là thế mạnh của vùng đất thiếu nước ngọt, thừa nắng và dư gió này?
Có cảm giác Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan gác cửa môi trường sống của Việt Nam đang làm ngược với chức năng của mình. Các mức kỷ luật của Bộ trong vụ Formosa vẫn chưa đủ sức cảnh báo và răn đe những hành vi tương tự. Nếu mọi người dân trên cả nước cùng đồng lòng,cùng lên tiếng đề nghị Thủ tướng cho dừng ngay các dự án nhiệt điện than Vĩnh Tân và hành vi đổ rác thải độc hại ra biển thì chắc chắn chúng ta sẽ cứu biển thành công. Các nhà khoa học chân chính và những ai yêu biển hãy cùng nhau góp tiếng nói để chặn đứng những dự án hủy diệt môi trường. Thiệt hại về tiền bạc còn có thể bù đắp nhưng về môi trường sống thì không thể. Muộn vẫn còn hơn không. Hãy làm hết khả năng của lương tâm con người.
Green Trees (Sola)
Thảm họa Formosa, một năm nhìn lại - Phần 2
APP photo
1. Tiến trình bồi thường chậm chạp, gặp nhiều sự phản đối của người dân
Ngày 30/06, Chính phủ tuyên bố nhận 500 triệu đô la tiền bồi thường từ Formosa và chi trả cho người dân trong tháng 8. Đến 1.9, Chính phủ lại trả lời sẽ hoàn thành bồi thường trong tháng 10. Đến hôm nay, lời hứa chuyển sang tháng 6/2017. Ngày 11/10/2016, Bộ Tài chính cho biết đã chuyển 3000 tỷ cho các địa phương đền bù cho dân. Ngày 8/2/2017, Bộ Tài chính chuyển tiếp 1680 tỷ đồng cho đợt 2. Tổng cộng đã chi 4680 tỷ đồng trong số 11 500 tỷ nhận từ Formosa.
Tuy thảm họa diễn ra từ tháng 4, Chính phủ nhận tiền từ cuối tháng 6 nhưng mãi đến 29/09/2016 mới ban hành định mức bồi thường cho người dân. Tuy nhiên, lại bỏ sót nhiều đối tượng bị thiệt hại thực sự. Đến ngày 9/3/2017, chỉ có duy nhất một đối tượng được thêm vào trong Quyết định bổ sung số 309 của Thủ tướng.
Trên các phương tiện truyền thông chính thống đưa tin rằng người dân phấn khởi và đồng tình với quyết định bồi thường của Chính phủ. Nhưng trên thực tế, gần như toàn bộ các địa phương đều có việc khiếu nại, phản đối vì họ cho rằng quá trình bồi thường quá chậm chạp và không công bằng. Một số ít các bài báo online được đưa lên một thời gian ngắn sau đó bị xóa tại trang chủ. Có một chỉ đạo ngầm về việc hạn chế đưa những tin tiêu cực về quá trình này.
Tại Hà Tĩnh, chính quyền thông báo đã chuyển hơn 1000 tỷ đồng tiền bồi thường đến dân nhưng ở các cơ quan hành chính cấp xã, huyện và tỉnh ngày nào cũng có người dân đến đòi tiền. Nhà riêng của Đặng Quốc Khánh, Chủ tịch UBND tỉnh và Đặng Ngọc Sơn, Phó Chủ tịch thường xuyên bị người dân khiếu nại đến. Tình trạng khiếu nại còn lên tận Trung ương khi ông Đặng Ngọc Sơn phải ra Hà Nội không ít lần để đàm phán đề nghị. Nhiều người dân ở một số nơi còn liên tục tổ chức các cuộc biểu tình liên quan đến vấn đề bồi thường. Đặc biệt, nhiều cuộc biểu tình ở các nơi như Kỳ Anh (Hà Tĩnh), Quảng Trạch, Ba Đồn (Quảng Bình),…đã nhiều lần làm tắc nghẽn giao thông trên các tuyến Quốc lộ nhiều giờ. Ngày 3/4/2017, người dân còn biểu tình chiếm luôn cả trụ sở UBND huyện Lộc Hà khi các quan chức đứng đầu huyện không xuất hiện để trả lời yêu cầu của họ. Các tỉnh khác cũng diễn ra tình trạng tương tự. Đó là một sự hỗn loạn thực sự trên một địa bàn trải dài vài trăm cây số ven biển.
2. Nguyên nhân của tình trạng người dân phản ứng với quá trình bồi thường
Đầu tiên, là sự chậm trễ, thiếu sót trong các quyết định ban hành từ Trung ương. Nhận tiền từ cuối tháng 6 nhưng đến 29/09, Thủ tướng mới ban hành quyết định 1880 định mức bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, nhiều đối tượng thiệt hại thực sự và giá trị lớn đã bị bỏ qua; ví như như các nhà hàng hải sản, khách sạn, khu du lịch. 3/7 đối tượng bị thiệt hại trong quyết định 1880 này không có số tiền cụ thể. Ngày 9/3/2017, PTT Trương Hòa Bình ký quyết định số 309 bổ sung duy nhất một đối tượng là lao động ven biển không thường xuyên, với định mức 1.405 ngàn đồng/tháng và nhà hàng, khách sạn chỉ được bồi thường lao động, những thiệt hại khác không được bồi thường. Đồng thời, các quyết định này nêu rõ chỉ những xã, phường VEN BIỂN mới được bồi thường thiệt hại; những xã phường lân cận dù mức độ thiệt hại như thế nào cũng bị bỏ qua. Chủ nhà hàng Hải Đường, Chương ở bên cầu Hộ Độ ( Thạch Hạ, TP Hà Tĩnh) cho biết rằng trong năm 2015 họ đóng thuế gần 500 triệu đồng, nhưng hiện nay đang lỗ nặng mà không được bồi thường gì. Cách tính toán số tiền bồi thường trong nhiều trường hợp rối rắm, phức tạp và vượt quá khả năng của cán bộ địa phương.
Thứ hai, là số tiền bồi thường không đủ so với thiệt hại hiện tại của người dân và chỉ bồi thường trong vòng 6 tháng, từ 4-9/2016, những thiệt hại thời gian tiếp không được quan tâm đến. Những người kinh doanh, buôn bán thủy hải sản cho rằng thu nhập thực tế của họ nếu không có thảm họa lớn hơn nhiều lần so với con số 2 910 ngàn/tháng. Tương tự, những chủ tàu cá, ngư dân khẳng định trước đây thu nhập của họ đủ nuôi sống gia đình, cao hơn số tiền 3 690 ngàn/tháng như mức bồi thường. Hiện tại, nhiều ngư dân đã bỏ nghề để đi làm các công việc khác vì giá hải sản hiện tại quá thấp, không thể tiếp tục theo nghề. Nhiều ngành nghề khác như nuôi trồng hay dịch vụ đều phải tiếp tục tạm dừng hoặc ế ẩm vô thời hạn.
Thứ ba, ở cấp địa phương, trình độ của cán bộ hạn chế và thói quen làm việc quan liêu, thiếu minh bạch. Theo hướng dẫn kê khai thiệt hại từ bộ nông nghiệp, mỗi thôn xóm đều có một ban thẩm định, đánh giá công khai. Tuy nhiên, với trình độ hạn chế và kiểu cửa quyền, văn hóa quen thân khiến nhiều người dân bức xúc. Cụ thể là có một Thôn trưởng tại Thạch Kim, Lộc Hà, Hà Tĩnh đã bị ném mìn vào nhà vì vấn đề này. Khi hồ sơ kê khai được cấp xã, huyện thì nhiều trường hợp bị đưa ra khỏi danh sách bồi thường mà không được thông báo lý do. Người dân ở xã Kỳ Phương và Kỳ Nam, Kỳ Anh nhiều lần chặn đường Quốc lộ 1A để phản đối vì khi niêm yết danh sách bồi thường, họ bất ngờ bị gạch tên và thôn trưởng hay ban thẩm định ở thôn, xóm đều không được hỏi ý kiến hay biết lý do là gì. Bức xúc của người dân càng tăng cao hơn khi khả năng đối thoại của địa phương thực sự yếu kém. Người dân lên cơ quan hành chính chất vấn thì các quan chức chịu trách nhiệm tìm cách né tránh và ít khi giải đáp một cách thỏa đáng những yêu cầu từ phía người dân.
Thứ tư, từ phía người dân, vẫn tồn tại nhiều trường hợp kê khai không đúng với thực tế và sự hiểu biết còn hạn chế. Một số báo đã đưa tin có sự tiếp tay từ cán bộ thôn, xóm nên có một số trường hợp người buôn bán dưa cà ngoài chợ vẫn được bồi thường, trong khi lao động liên quan đến biển lại không. Việc này những mâu thuẫn và kiện cáo diễn ra phức tạp. Nhiều người dân đi đòi quyền lợi mà không hề tiếp cận những văn bản liên quan, dẫn đến việc những người tiếp nhận không hiểu rõ. Trên thực tế, nhiều cán bộ cấp xã khi người dân đưa ra Quyết định 1880 để đòi hỏi thì họ mới công nhận là không hề biết văn bản này(!). Chuyện này không hiểu nguyên nhân từ việc yếu kém, lơ là của cấp địa phương hay là lí do khac, nhưng hiện tại Quyết đinh bổ sung 309, một quyết định quan trọng liên quan đến việc bồi thường lại không hề tồn tại trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ trong khi các văn bản khác đều có.
3. Giải pháp cho vấn đề bồi thường
Phải khẳng định rằng 500 triệu đô la là quá ít so với thiệt hại thực tế hiện tại và tương lai. Chính phủ phải thừa nhận đây là một sai lầm vì đã tự động nhận một số tiền mà không có một đánh giá định lượng cũng như tham vấn của người dân và chuyên gia. Một trong những nguyên nhân chính của quá trình bồi thường chậm chạp, hỗn loạn như hiện nay cũng bắt nguồn từ chính quyền. Tuy nhiên, năng lực của cán bộ hành chính địa phương không thể thay đổi ngay lập tức. Việc đòi thêm tiền bồi thường từ Formosa cũng là bất khả thi (!).
Với thói quen làm việc của một chính quyền toàn trị là luôn muốn tự mình giải quyết mọi vấn đề, ví dụ như việc nhận 500 triệu đô tiền bồi thường mà người dân không hề được tham vấn. Chính quyền phải nhìn nhận thực sự lại vấn đề và kêu gọi sự tham gia của xã hội trong việc chi trả tiền bồi thường từ Formosa. Đầu tiên, là phải có một cơ chế giám sát minh bạch, độc lập trong việc kê khai thiệt hại. Ngoài những tổ chức thuộc đảng như các hội đoàn địa phương, sự tham gia của xã hội dân sự trong quá trình giám sát, hỗ trợ tiến trình bồi thường. Hiện tại, sự tham gia này không không được khuyến khích mà còn bị hạn chế, cấm đoán. Đơn cử như ít văn phòng luật sư đóng trên địa bàn Hà Tĩnh nào dám nhận hồ sơ yêu cầu bồi thường của dân vì mối lo bị chính quyền hỏi thăm, phiền nhiễu. Các tổ chức xã hội dân sự có giấy phép cũng bỏ quên dải đất miền Trung hỗn loạn này. Các tổ chức xã hội dân sự không giấy phép thì bị chính quyền tuyên truyền xấu và ngăn cấm triệt để.
Ngoài ra, chính quyền cũng phải xem xét ban hành các quyết định chi trả đầy đủ, hướng dẫn và phân công nhân sự trực tiếp tham gia vấn đề bồi thường này. Các hướng dẫn thiếu sót, mập mờ mà với trình độ hạn chế của địa phương quá khả năng của họ. Vấn đề bồi thường hiện nay như một cái lò xo nén những bức xúc, phẫn nộ của người dân cùng với những khó khăn về đời sống gần như quá mức chịu đựng của họ.
Chính quyền đã sai lầm quá nhiều trong vụ Formosa, từ việc cấp phép, giám sát cho đến đàm phán nhận tiền bồi thường. Cơ hội để chứng tỏ giá trị của mình với nhân dân qua việc bồi thường một cách công bằng có thể là cơ hội cuối cùng của họ. Một khi mất hoàn toàn niềm tin của người dân và trở thành một lực lượng tệ hại trong mắt họ, thì hệ lụy không hề nhỏ. Cái lò xo dồn nén bao nhiêu đau khổ, nước mắt và chịu đựng của triệu người dân miền Trung vốn chịu nhiều mất mát, thiên tai và nghèo khó một khi đã bung ra thì khó mà cưỡng lại được.
FB: Trịnh Anh Tuấn
Thảm họa Formosa, một năm nhìn lại - Phần 1
Đọc nhiều nhất
-
200 câu hỏi và trả lời về môi trường
Mời mọi người tham khảo đáp án của 200 câu hỏi về môi trường theo đường link sau: https://drive.google.com/file/d/0B1KcEgJqwSp9bnBaemw0e... -
Lợi ích của năng lượng gió với con người và môi trường
Năng lượng gió mang lại rất nhiều lợi ích không chỉ cho các khách hàng mà còn cho cả xã hội. Một vài lợi ích có thể nhìn thấy rõ ràng như... -
Hà Nội chịu tác động khí thải của 20 nhà máy nhiệt điện than
Tại buổi hội thảo về ô nhiễm không khí được tổ chức vào tối 5-6, hầu hết các chuyên gia đều cho rằng, ô nhiễm không khí tại Thủ đô Hà ... -
245 Người dân Hà Nội gửi kiến nghị phản đối dự án Sun Grand City Quảng An - Hồ Tây
Ngày 30/9/2017, với những lời kêu gọi được đăng tải trên mạng facebook phản đối việc thi công dự án Sun Grand City Quảng An... -
Thành viên Green Trees - Cao Vĩnh Thịnh tiếp tục bị công an và an ninh Việt Nam gây sức ép
Ảnh trên trang cá nhân của Cao Vĩnh Thịnh chụp cùng ngài đại sứ quán Czech trong ngày kỷ niệm Quốc tế Nhân Quyền. Ngày 25/12/202... -
Sự tàn phá của Tetra Paks bao trùm các bãi biển và thị trấn của Việt Nam
Vỏ hộp sữa nằm la liệt trên một bãi biển ở tỉnh Bình Thuận. Hình ảnh của Francesco Brembati Tóm tắt sơ lược về công ty Tet... -
Đánh đổi rừng nguyên sinh Tam Đảo II vì lợi ích kinh tế - Từ góc nhìn báo chí trong và ngoài nước
Dưới đây là nội dung được dịch từ tờ báo thevietnamese.org với tiêu đề: Tiếng kêu cứu từ rừng nhiệt đới Việt Nam. https://ww...
Tham khảo
Phân loại
Tin môi trường
(75)
Môi trường
(43)
Tin tức
(31)
Formosa
(29)
Tin hoạt động
(28)
Sự kiện
(24)
Bình luận & Nhận định
(23)
Video
(18)
Kiến thức về môi trường
(17)
Báo cáo môi trường
(8)
Luật môi trường
(8)
Phát triển bền vững
(8)
Tư liệu
(8)
Chiến lược & Chính sách
(4)
Kinh tế xanh
(4)
Tin công nghệ
(4)
Tiết kiệm năng lượng
(3)
Tản mạn
(1)
Theo thời gian