Green Trees

Sáng 17-4, đại diện Hội Công lý cho nạn nhân Formosa cùng với các tổ chức xã hội dân sự ở Đài Loan tổ chức họp báo trước Tòa án Thượng Thẩm ở Đài Bắc và tiếp tục nộp đơn cho Tối cao Pháp viện sau khi đơn kiện của gần 8.000 nạn nhân của công ty thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh bị bác bỏ hôm 20-3-2020.

Công ty thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh đã xả chất thải ra biển gây ô nhiễm môi trường biển 4 tỉnh miền Trung Việt Nam hồi tháng 4 năm 2016. Công ty này sau đó đã nhận trách nhiệm bồi thường cho Việt Nam là 500 triệu đô la. Tuy nhiên nhiều người dân trong vùng cho biết họ vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn sau vụ việc, trong khi các chuyên gia về môi trường ở Việt Nam cho rằng sẽ mất rất nhiều năm nữa để môi trường biển các tỉnh miền Trung Việt Nam có thể khôi phục lại sau thảm hoạ môi trường này.

Linh mục Nguyễn Văn Hùng, cố vấn của Hội Công lý cho nạn nhân Formosa nói trong buổi họp báo như sau:

"Ngày 20 tháng 3 vừa qua Tòa án Tối cao của Đài Loan đã từ chối chấp nhận đưa cái vụ án này ra xét xử lý do họ nói là ở Việt Nam sẽ là cái nơi có phán quyết công bằng tốt nhất.

Nếu mà nói như vậy thì tòa án Đài Loan đã không đọc các cái văn bản của những người bị hại, bởi vì ở Việt Nam là một quốc gia theo chế độ Cộng sản.

Hành pháp, lập pháp và tư pháp đều bị nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam khống chế thành ra không có một cái sự xét đoán nào mà nó công bằng."

Khẩu hiệu của những người đem đến buổi họp báo ngày hôm nay là "Đài Loan có thể giúp đỡ và Tòa án Đài Loan cũng vậy!"

Theo linh mục Nguyễn Văn Hùng, thời gian qua Đài Loan đã nhận được sự chú ý của dư luận quốc tế như một hình mẫu của việc chống dịch COVID-19 và họ đã gửi khẩu trang cho các nước với khẩu hiệu "Đài Loan có thể giúp đỡ!"

Cho nên, Hội Công lý cho nạn nhân Formosa hy vọng Tối cao Pháp viện của Đài Loan sẽ đưa vụ án này ra xét xử và trả lại công bằng cho những người Việt Nam.

Luật sư Trương Dự Doãn, đại diện của nhóm luật sư trong vụ án này và là Chủ tịch của Hiệp hội Luật sư Môi trường, nói rằng Tòa án Thượng thẩm vẫn bác bỏ đơn kiện và phán quyết là tòa án Đài Loan không có thẩm quyền quốc tế.

Lý do tòa án bác đơn hai lần, theo ông Trương là do cách làm việc bảo thủ của tòa án Đài Loan, không đem ra xét xử một vụ án xảy ra ở một nước khác mà do chính người Đài Loan đầu tư, gây thiệt hại và sự bảo thủ đó làm ảnh hưởng đến đến cái vụ kiện này.

Nhóm pháp lý hy vọng rằng Đài Loan có thể thực hiện đóng góp cho việc chống đại dịch COVID-19, và tòa án Đài Loan cũng có thể can đảm nhận trách nhiệm đối với các vụ kiện liên quan đến vi phạm nhân quyền xuyên quốc gia của chính các công ty quốc gia của họ.

Sau cuộc họp báo, Hội Công lý cho nạn nhân Formosa hô khẩu hiệu và tuần hành đến Tòa án Tối cao của Đài Loan hy vọng trao bó hoa của những nạn nhân đã chuẩn bị cho đại diện của Tòa án nhưng không có ai ra nhận.

Luật sư Trương Dự Doãn cho biết, dự kiến trong vòng 10 ngày sẽ có câu trả lời từ Tối cao Pháp viện Đài Loan.

Nguồn: https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/taiwan-supreme-court-rejected-appeal-by-8000-victims-of-formosa-04172020082822.html?fbclid=IwAR3S5eIDNoGRT2B_3Uf9YuU2fhRcHJEH4GR2YC3JyvGBGLKD7tABpC-guy0

Ngày 1/2/2019, Nghị Viện Châu Âu đã gửi một bức thư tới Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng với nội dung yêu cầu trả tự do vô điều kiện cho anh Hoàng Đức Bình - là một nhà hoạt động bảo vệ môi trường.

Dưới đây, Green Trees xin dịch nguyên văn văn bản của lá thư:

Chủ tịch nước đáng kính
Ông. Nguyễn Phú Trọng
Dinh Tổng Thống
Số 2 Hùng Vương, Ngoc Ho
Ba Dinh, Hanoi 118708
Fax : +844 437 335 256
Email : [email protected]


                                                                                                   Brussels, ngày 1 tháng 2 năm 2019

                                Đài quan trắc của FHS tại Đài Loan ( Ảnh: Sola )


     Các bể cá được cho là sống tốt trong môi trường nước thải ra biển của nhà máy ( Ảnh: Sola)


                            Phòng trưng bày giới thiệu về FHS tại Đài Loan ( Ảnh: Sola )

Để xử lý lượng xỉ khổng lồ lên đến hàng chục triệu m3 trong quá trình luyện thép, Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Formosa) đã hoàn tất được việc xây một hệ thống kè lấn biển để chôn lượng xỉ thải lên tới hàng chục triệu tấn.

                                           

Biển có phải bãi rác công cộng không mà Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép Nhiệt điện Vĩnh Tân đổ 1,5 triệu m3 bùn thải xuống biển Tuy Phong, gần khu bảo tồn sinh vật biển Hòn Cau.

APP photo

Ảnh Vietbest

Talk show: " Những câu hỏi lớn về thảm họa biển Miền Trung" số 1

Talk show:" Những câu hỏi lớn về thảm họa biển miền Trung" số 2

Talk show:" Những câu hỏi lớn về thảm họa biển miền Trung" số 3

Talk show: " Những câu hỏi lớn về thảm họa biển miền Trung" số 1

Talk show: " Những câu hỏi lớn về thảm họa biển miền Trung" số 2

Thảm họa quốc gia về ô nhiễm môi trường đã hiển hiện qua sự kiện cá chết hàng loạt ở các tỉnh ven biển miền Trung. Giới khoa học cho rằng đây là hậu quả của nhiều thập niên phát triển kinh tế bằng mọi giá và xem nhẹ việc hủy hoại môi trường.


Che chắn và trấn áp tiếng dân

Trong khi những xí nghiệp lỗi thời ô nhiễm cao như khoáng sản, luyện kim, điện than, hóa chất, bị kiểm soát chặt chẽ và tẩy chay khắp thế giới, Việt Nam lại hoan hỉ chào đón họ, cho họ chốn vạn đại dung thân 50 đến 70 năm. Khi tai họa đổ ra, dân chúng tố cáo các vi phạm của họ, chính quyền lại che chắn cho họ và trấn áp tiếng dân. Chính sách phát triển hiện nay là đầu tư và đầu tư bất chấp tác động nặng nề và lâu dài trên môi sinh con cháu phải gánh chịu.

Nhà máy luyện thép Hưng Nhiệp của công ty Formosa là một dự án đại quy mô trên thế giới, với công suất khởi đầu 7,5 triệu tấn/năm và số vốn 15 tỉ USD, tự nó xếp hàng thứ 18 nếu so sánh về khả năng sản xuất thép của các quốc gia trtên thế giớị. Khi xây dựng họ đã xả nước thải ô nhiễm ra biển Hà Tĩnh gây ra thảm trạng cá chết trải rộng 200 km duyên hải Trung Việt một năm trước đây. Công Ty Formosa đã nhận lỗi và thoả thuận với chính quyền Việt Nam bồi thường 500 triệu USD dù giới chuyên gia thẩm định thiệt hại có thể cao hơn cả trăm lần.

Cho đến nay, môi sinh biển vẫn chưa hồi phục, hải sản chưa an toàn và đơn tố cáo và khiếu nại của dân không được xét xử. Chính quyền gần đây đã nhìn nhận phải 50 năm hay lâu hơn biển mới hy vọng được phục hồi và đã kiểm tra Formosa buộc họ khắc phục mọi lỗi lầm trước khi cho hoạt động. Vừa qua chính quyền tuyên bố Formosa đã khắc phục 52 trong 53 vi phạm, dù chưa hoàn chỉnh vẫn cho phép Formosa đi vào hoạt động.

Lỗi thứ 53 là Formosa là một vi phạm cố ý có tính hình sự, vì đã âm thầm tráo đổi kỹ thuật của lò dập cốc (có mục đích dập lửa và làm nguội) thay vì dùng khí trơ khô lại đổi thành nước ướt để tăng lợi nhuận. Đó là một hành vi gian lận mờ ám vì ô nhiễm từ kỹ thuật ướt xả ra cao hơn kỹ thuật khô hai đến ba lần và sản lượng thép làm ra được lại kém đi mất 20%. Ô nhiễm giúp Formosa tăng lợi nhuận nhưng dân cư phải trả giá bằng sức khoẻ, giảm tuổi thọ và sống trong môi sinh suy thoái không thể vãn hồi.
Không ý thức trách nhiệm



Hiện trường nơi xảy ra vụ nổ ở lò cao số 1 của Công ty Formosa. Courtesy NLĐ

Sau thảm trạng môi sinh biển năm ngoái, dân cư mong đợi chính quyền và Formosa rà soát lại toàn bộ quy trình và thiết kế nhà máy để bảo đảm không cho ô nhiễm nhà máy khuếch tán ra ngoài mất kiểm soát trong mọi tình huống. Nhưng cả Formosa và chính quyền đã không có khả năng, trình độ chuyên môn và ý thức trách nhiệm để tiên liệu và đối phó với nhà máy đầy ô nhiễm bất kham này. Chỉ một ngày sau khi long trọng cho nhà máy bắt đầu hoạt động đã xảy ra một vụ cháy và tiếng nổ vang xa ba km vẫn còn nghe thấy.

Việc không dừng ở đó, vì chính quyền điều tra và kết luận rằng thiết bị lọc bụi tại lò vôi bị vỡ gây ra, và nổ lò vôi là bình thường. Giải thích này hoàn toàn phi cơ sở khoa học và mang dấp dáng một màn the che chắn thiếu trình độ.

Hình trên cho là nơi gây nổ cháy nhưng không có một chút vết tích khói bụi cháy bám vào. Vôi không phải là chất cháy được, bụi vôi không có trong danh sách bụi có khả năng cháy. Hình ảnh bụi khói bốc lên nghi ngút trong ánh lửa bao cả nhà máy là chứng cớ phản ứng cháy của nhiên liệu có nhiệt lượng cao. Như thế, lò vôi không chỉ chứa vôi phải chứa nhiên liệu; nhiên liệu trộn vào có thể chỉ vì tắc trách của nhân công, hay do hệ thống lọc bụi vôi hút cả bụi than nơi khác trộn lẫn vào, do thiết kế hay nhà thầu thực hiện sai lầm.

Giả thuyết nổ cháy do vôi là phản khoa học phải bác bỏ, giả thuyết do bụi than có khả năng tin cậy cao nhất vì quy trình lò luyện cốc cần cả vôi và than tại nhà máy. Thực vậy, than đá là chất dễ bắt cháy, bụi than nhỏ sẽ có nhiều diện tích mặt tiếp xúc với oxy nên bụi than có nguy cơ nổ cháy rất cao. Nếu bụi than bị hút chung vào hệ thống lọc bụi vôi khi nồng độ than đủ 60g/m3 và chạm phải nguồn lửa (Ignition sources) chạm mặt có nhiệt độ ở 540 C là đủ điều kiện để nổ.

Giả thuyết tin cậy thứ hai là khi hệ thống cung cấp điện trong nhà máy không được thiết kế bằng những thiết bị an toàn chế tạo chỉ để dùng trong khu vực có nguy cơ nổ cháy (classified electrical devices), những nơi có bụi than hay khí đốt cháy (flammable gas) nếu dùng thiết bị điện loại thường sẽ "spark" phát lửa và gây ra cháy nổ.

Những vấn đề môi sinh từ Formosa có thể khắc phục không? Không vì vài lý do sau:

1.Không thể khắc phục vì đầu tư vào dự án này không còn hiệu quả kinh tế. Hiện nay thị trường thép thế giới chỉ tiêu thụ được nửa công suất các nhà máy thép đang hoạt động. Không chủ đầu tư nào lại bỏ thêm hàng trăm triệu vốn bảo vệ môi sinh để phải gánh lỗ hơn lên.

2.Không thể khắc phục vì trình độ văn hoá chuyên môn và kinh nghiệm của Formosa và chính quyền không đủ khả năng để tiên liệu và giải quyết tận gốc các sự cố kỹ thuật phức tạp.

3.Không thể khắc phục vì hệ thống tư pháp không độc lập nên không áp chế được chính quyền và xí nghiệp. Chính vì thế thương lượng với chính quyền là đáp án nhanh chóng, dễ dàng và ít tốn kém nhất cho xí nghiệp như món tiền 500 triệu năm ngoái.

4.Không thể khắc phục khi Việt Nam vẫn tin vào 16 chữ vàng.

Khách không bỏ rác nhà mình nếu mình không mời họ mang vào, cả nước đều biết rõ nếu khắc phục được bốn nguyên nhân trên, đất nước sẽ được trở về lộ trình bền vững, chính quyền sẽ được lòng 90 triệu dân và đầu tư bền sạch sẽ đổ vào.

- Phạm Phan Long- RFA

Sau đúng 11 tháng (29.6.2016), bộ sậu HĐQT Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FMS) cúi đầu xin lỗi nhân dân Việt Nam; thừa nhận là thủ phạm gây ra thảm họa môi trường tại 4 tỉnh miền Trung và sau đó cùng chính phủ Việt Nam tự thỏa thuận đưa ra mức bồi thường 500 triệu USD để khắc phục hậu quả và cải tạo môi trường.

Vào 22:00 tối nay đến 6:00 sáng mai 30.6, FMS sẽ bắt đầu tiến hành đổi khí tại khu vực tháp đốt xả khí lò cao. Nhằm đảm bảo an toàn và tránh sự cố khi lò cao thử máy tiến hành rót thép lỏng; chiều nay tất cả nhân viên trong công ty đã được thông báo phong tỏa một số khu vực – bắt đầu từ 29.5 đến 30.8.2017.

Trước đó, Công an Hà Tĩnh và Bộ đội Biên phòng tỉnh đã làm việc với lãnh đạo FHS để đảm bảo an ninh trật tự trước và sau khi tiến hành thử nghệm!

Dọc bờ biển miền Trung, nhiều nơi ngư dân vẫn còn phơi lưới. Tại Quảng Bình, có làng nhất định không chịu nhận đền bù, chỉ muốn biển sạch để ra khơi. Ngay Hà Tĩnh, nhiều người không còn ăn cá; các dịch vụ đi theo du lịch cũng ế ẩm...vv…hàng trăm nghìn hộ dân mất nguồn sinh kế đã phải bổ sung vô đội quân làm thuê tỏa đi tứ xứ…Chính quyền lúng túng trong các phản ứng của người dân, tăng cường đàn áp, bắt bớ…vv… Một năm, cái xương FMS vẫn nằm hóc ngay cổ Việt Nam!
- Như vậy, FMS chính thức vận hành thử nghiệm lò cao số 1 bất chấp mọi phản đối đòi cuốn xéo!

- Lê Nguyễn Hương Trà -

Trưa 13-4, người dân thôn Hải Phong 2, xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) phát hiện cá chết trôi dạt vào bờ biển.

Theo một số người dân, cá chết nằm rải rác ven bờ. Cá đã có dấu hiệu phân hủy, bốc mùi hôi thối, nằm mắc cạn trên bãi cát dài khoảng 1km.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Phạm Văn Hùng, Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường thị xã Kỳ Anh, xác nhận có hiện tượng cá chết trôi dạt vào bờ biển Kỳ Anh.

Ông Hùng cho hay sau khi biết tin, chính quyền địa phương đã cho người thu gom lại. Ước tính có khoảng 200kg cá biển chết trôi dạt vào bờ.

“Cá chết trôi dạt vào bờ biển thôn Hải Phong không phải cá ở vùng biển này. Qua kiểm tra thì cá đã chết ba, bốn ngày rồi dạt vào bờ”, ông Hùng nói.

Theo ông Hùng, chiều cùng ngày, Viện Công nghệ môi trường thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam phối hợp với cơ quan chức năng đến lấy mẫu xét nghiệm, tìm nguyên nhân cá chết.


- Tuổi trẻ -

Tôi không biết 20.000 nhà báo ở hơn 800 cơ quan báo chí truyền thông nghĩ gì khi hãng tin Reuters đưa tin về hành trình đi kiện Formosa nhưng không thể đến đích của người dân các xã Quỳnh, Sơn Hải và Quỳnh Thọ (Nghệ An). Chuyện xảy ra ngay trên quê hương mình, mất mát kia là của đất nước mình, đau đớn kia là của đồng bào mình... nhưng báo chí nước nhà gần như câm nín. Tôi thực sự thấy xấu hổ vì đến hôm qua vẫn nghĩ mình là nhà báo.

Hôm nay, trở lại câu chuyện Formosa không phải vì nỗi nhục nghề nghiệp, mà bởi vì tôi thấy là một công dân thì cần phải lên tiếng. Tôi biết, những bất ổn xã hội nảy sinh từ câu chuyện Formosa vẫn đang âm ỉ và thỉnh thoảng sẽ lại bùng lên. Tôi sợ rằng, nếu không chấm dứt xung đột lợi ích giữa một bộ phận nhân dân miền Trung và Formosa, thì một lúc nào đó cánh rừng sẽ cháy.

Theo Reuters, sự việc xảy ra vào ngày 14-2 có thể tóm tắt như sau:

Nhiều người dân ở Nghệ An dự kiến sẽ đi bộ suốt quãng đường dài 180km để đến toà án Kỳ Anh (Hà Tĩnh) nộp đơn kiện đòi Formosa bồi thường thiệt hại do đã gây ra vụ cá chết ở miền Trung vào đầu năm 2016. Tuy nhiên, hành trình ấy đã phải dừng lại khi mới xuất phát được 20km.

Quan điểm cá nhân, tôi cho rằng khi người dân còn lên tiếng nghĩa là họ còn có khát vọng được lắng nghe và kỳ vọng Chính phủ lắng nghe. Khi người dân còn nộp đơn kiện Formosa, nghĩa là họ còn đang cố giữ niềm tin vào công lý và pháp luật. Một Chính phủ văn minh sẽ biết lấy những điều đó làm động lực để kiến tạo và phát triển.

Tiếc thay, trên mạng xã hội, tôi thấy máu và nước mắt của nhân dân đã rơi xuống hành trình đi tìm công lý hôm qua.

Những giọt máu ấy sẽ không thể nào cứ thế phai nhạt giống như chất độc Formosa xả ra, biển miền Trung tự làm sạch. Những người bị đánh đập hôm qua sẽ không bao giờ bị lãng quên, dù báo chí truyền thông mải mê với những tin tức vô bổ, ru ngủ đám đông, lờ đi những vấn đề thiết thực với nhân dân, lảng tránh những vấn đề hệ trọng với quốc gia dân tộc. Tất cả những gì xảy ra vào những ngày này, lịch sử sẽ khắc ghi, nhân dân sẽ nhắc nhớ. Không ai bị lãng quên, không điều gì bị lãng quên.

Tôi không phủ nhận những nỗ lực của Chính phủ khi đã vạch trần được thủ phạm gây ra thảm hoạ môi trường biển miền Trung. Nhưng tôi buộc phải dùng từ thảm hoạ, bởi lương tâm không cho phép gọi đó là sự cố. Chính những người quản lý trong hệ thống công quyền khi trao đổi với tôi cũng gọi đó là thảm hoạ. Tôi cho rằng, Chính phủ cần nhìn nhận đúng mức độ nghiêm trọng của sự việc để sòng phẳng với nhân dân. Chỉ khi thừa nhận đó là một thảm hoạ môi trường thì Chính phủ mới ứng xử với nó như một thảm hoạ.

Tôi cũng không phủ nhận nỗ lực của Chính phủ khi khiến Formosa phải chi 500 triệu USD để bồi thường thiệt hại. Nhưng những thiệt hại mà nhân dân miền Trung đang phải chịu đựng thì những khoản bồi thường kia có bù đắp được hay không? Câu trả lời có trong những vết thương trên thịt da người khiếu kiện. Không một người dân nào lại xuống đường đi kiện nếu họ đang làm ăn yên ổn. Không người dân nào đổi cả máu của mình nếu như cuộc sinh tồn của họ không bị xâm hại.

Cá nhân tôi nhận thấy, riêng trong câu chuyện người dân kiện Formosa, Chính phủ vẫn chưa có hành động xích lại gần dân. Thay vào đó là bạo lực và bạo lực. Lẽ nào họ không biết rằng, dùng bạo lực để trấn áp không bao giờ là giải pháp để chấm dứt xung đột lợi ích giữa người dân với Formosa. Thậm chí, lạm dụng bạo lực sẽ khiến mâu thuẫn và bất ổn ngày càng gay gắt.

Người dân xuống đường đi kiện Formosa vì miếng cơm manh áo là hành động chính đáng. Tôi tin rằng, có nhiều người ủng hộ quyền khiếu kiện chính đáng ấy của người dân miền Trung. Nhân dân thức tỉnh và tiến bộ mới là số đông, lực lượng trấn áp chỉ là thiểu số. Tôi cũng tin rằng, chính những người trong lực lượng ấy cũng chẳng muốn xuống tay với đồng bào mình. Bởi suy cho cùng, họ đang sống bằng tiền thuế của dân và nhiệm vụ của họ là bảo vệ sự bình an của nhân dân, tạo điều kiện cho mọi người được thể hiện quyền công dân theo đúng quy định của pháp luật.

Nhà cầm quyền trấn áp bằng bạo lực sẽ có thể bị phản hồi bằng bạo lực tột cùng của sự căm phẫn. Đừng quên rằng, mỗi giọt máu của người dân rơi xuống, là hàng triệu trái tim người dân không cùng nhịp đập với người điều hành đất nước, là hàng triệu niềm tin hao mòn, là khoảng cách giữa người dân và Chính phủ lại càng xa nhau.

Đối thoại, lắng nghe và giải quyết mới là cách để dựng xây. Chính phủ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, tôi tin họ khát khao là một Chính phủ kiến tạo, họ muốn xây dựng đất nước này. Vậy thì, tại sao không bắt đầu bằng việc dẹp đường cho người dân đi hết hành trình 180km của họ? Tại sao không để toà án Kỳ Anh thực thi trách nhiệm của một toà án nhân dân bằng việc tiếp nhận đơn kiện Formosa của người dân?

Căn nguyên của những bất ổn thỉnh thoảng lại bùng lên ở miền Trung hiện nay chính là sự tồn tại của Formosa. Người đã bị ung thư, để kéo dài sự sống thì nhất thiết phải cắt bỏ khối u. Tất nhiên, phải cắt bỏ khối u chứ không thể nào cắt bỏ khúc ruột.

Tôi sẽ nói tiếp về giải pháp chấm dứt hoạt động của Formosa trong bài viết sau. Hôm nay dài quá rồi, mà tôi thì còn mệt.


- Bạch Hoàn -

Vậy là những lá đơn khởi kiện Formosa của người dân vùng biển Quỳnh Lưu đã không thể gửi được. Thay vì gửi được đơn, họ đã nhận được những màn dùi cui, đấm đá, đòn thù tàn bạo từ phía chính quyền của những người cộng sản. Máu, nước mắt, những giọt mồ hôi mặt chát đã tuôn xuống. Thật khó thể kìm nén nỗi xót xa, căm giận cho sự kiện đẫm máu ngày hôm qua. Hành trình công lý (Justice March) đã không thể đi đến cuối, và đã trở thành hành trình máu. Quãng đường 180km đã dừng lại con số 20.

Đêm trước ngày đi kiện, tôi đã ngồi với người hướng dẫn gần 1000 người dân khởi kiện là linh mục Nguyễn Đình Thục. Khi nghe tin tất cả những nhà xe được thuê chở dân đi kiện đều bị đến nhà doạ dẫm, ngăn chặn và không thể thực hiện được hợp đồng, cha Thục đã nghĩ đến chuyện phải đi bộ nếu người dân quyết tâm đi kiện. Và tôi đã kể cho cha Thục nghe về Hành trình muối (Salt March) của Gandhi năm 1930 khi chống lại đạo luật về muối cho người Ấn Độ, về Hành trình Selma của Martin Luther King năm 1965 đòi quyền tự do bầu cử cho người da đen Mỹ , về hành trình đòi đất đai năm 2005 của người dân bị mất đất ở Philippines. Tôi nghĩ rằng nếu cuộc hành trình diễn ra với sự ôn hoà, đẹp đẽ thì dẫu vẫn gặp nhiều khó khăn, nhưng chính quyền của những người cộng sản không có lý do để sử dụng bạo lực với những người dân đang thực hiện cái quyền tối thiểu nhất mà những chế độ cổ xưa nhất cũng phải công nhận, đó là quyền thưa kiện khi bị người khác gây thiệt hại cho mình. Nhưng tôi đã lầm.

Suốt cuộc hành trình diễn ra, tôi ngồi trên chiếc xe ô tô của cha Thục đi phía sau đoàn do một người khác lái. Cha Thục đã xuống đi cùng đám đông đi kiện. Vì sợ người dân đi không đúng luật, gây ách tắc giao thông, cha Thục đã phải cầm loa; lúc thì đi bộ, lúc thì đi xe máy để hướng dẫn đoàn đi. Theo quan sát của tôi, đoàn người đi hết sức ôn hoà, cố gắng hết mức để không gây tắc nghẽn giao thông. Điều làm tôi hết sức cảm động là cứ đi khoảng một vài km thì lại có một nhóm người dân đứng hai bên đường mang nước, bánh kẹo, đồ ăn ra tiếp sức cho đoàn. Những tấm lòng đó khiến đoàn người đi bộ trong giá lạnh, mưa phùn cảm thấy hết sức ấm lòng và vững tin vào việc làm của họ.

Vậy mà con đường đi lại trở thành một cuộc chuyến đi đầy máu và nước mắt. Buổi chiều sau khi nghỉ trưa, tôi ngồi cạnh cha Nguyễn Đình Thục bên hông nhà thờ Yên Lý nơi đoàn người dừng lại nghỉ tạm. Tôi đưa cho cha đọc bài viết của Luật sư Lê Công Định về hành trình đi kiện hôm nay. Luật sư Định cũng nói về hành trình muối của Gandhi và so sánh Gandhi với cha Thục. Cha cười và nói: "Như thế, cha bất đắc dĩ trở thành người nổi tiếng rồi!". Tôi bảo cha: "Có lẽ đó là sứ mệnh của cha rồi". Cha nói với tôi: " Chắc rằng mỗi người sinh ra đều có sứ mệnh của mình".

Và lớn hơn, dân tộc nào cũng như thế. Dân tộc nào sinh ra đều có sứ mệnh của nào đó. Và quan trọng, họ phải thực hiện sứ mệnh của mình. Lịch sử đất nước này là một dân tộc nhỏ bé bên cạnh một dân tộc đông đúc, thường xuyên muốn thôn tính mình. Những thế hệ cha ông đã làm xong sứ mệnh của họ. Sứ mệnh của chúng ta bây giờ là phải chịu đựng một chế độ cầm quyền dung dưỡng đầy tội ác, bất công và tàn bạo. Một nhóm người đứng đầu quốc gia luôn đặt lợi ích của cá nhân, của đảng phái của họ hơn lợi ích của đất nước, của người dân. Vì tình anh em của họ, họ sẵn sàng bỏ đi những sinh mạng của ngư dân ngày đêm bám biển đảo quê hương. Vì 16 chữ vàng, họ đục bỏ khỏi sách giáo khoa cuộc xâm lăng của giặc làm 6 vạn sinh mạng đồng bào mình nằm xuống. Vì lợi ích, họ đã để mấy trăm ngàn ngư dân chết mòn trong một vùng biển chết, và của cả thế hệ tương lai.

Và có lẽ, đó là sứ mệnh của chúng ta. Thực hiện sứ mệnh đó hay không, là lựa chọn của dân tộc này; hoặc là lụi tàn như loài cỏ dại.


FB Trịnh Anh Tuấn.

Phóng sự về ngộ độc thực phẩm do ăn hải sản đánh bắt tại vùng biển 12 hải lý trở vào bờ thuộc khu vực ngoài khơi xung quanh Khu liên hợp Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, Thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.

Vùng biển Kỳ Anh, Hà Tĩnh đã "sạch" theo lời tuyên bố của các cấp chính quyền ( https://www.youtube.com/watch?v=XLV6_ZVUImc ), vậy tại sao người dân vẫn bị ngộ độc thực phẩm?

Chính quyền ở đâu khi sự việc này kéo dài từ suốt tháng 4/2016 đến nay? Hải sản đánh bắt lên ai là người quản lý thị trường? ai là người phải đảm bảo an toàn thực phẩm cho dân?

Phần 1 của phóng sự: https://www.youtube.com/watch?v=rRMxrVSnig0

Phần 2 của phóng sự: https://www.youtube.com/watch?v=N34nfKVpQEU&t=2s